Κάνοντας την έρευνά μου γι’ αυτή την εργασία, συνειδητοποίησα πόσα δεν γνωρίζω γύρω από πολλά πράγματα σημαντικά για τη σεξολογία. Συνειδητοποίησα πόσο λίγα γνωρίζω για την ποτοαπαγόρευση, τον εμφύλιο πόλεμο, την ύφεση, το φυλετικό διαχωρισμό και την ιστορία της τεχνολογίας, για να αναφέρω μόνο μερικά. Και συνειδητοποίησα για άλλη μία φορά πόσο σημαντικά είναι παρόμοια θέματα για το επιστημονικό μας πεδίο.
Συνειδητοποίησα επίσης ότι η σεξολογία γνωρίζει πολλά περισσότερα για τη φαινομενολογία του σεξ από ό,τι για την κοινωνιολογία. Ξέρουμε περισσότερα για τα όσα λένε ότι κάνουν και το πώς νιώθουν μεμονωμένα άτομα παρά για το ρόλο που παίζει η σεξουαλικότητα στη ροή των παγκόσμιων γεγονότων. Παρόλο που αυτή η γνώση είναι έγκυρη, σημαίνει ότι η σεξολογία έχει περιορισμένη οπτική. Η ιστορία, η οικονομία, ο νόμος, η τεχνολογία, η θρησκεία και άλλες μεγάλης κλίμακας κοινωνικές δυνάμεις παίζουν δραστικό ρόλο στη διαμόρφωση της σεξουαλικής συνείδησης και συμπεριφοράς των ανθρώπων – πράγμα που εμείς οι σεξολόγοι παριστάνουμε ότι μελετούμε. Έτσι, το να εξετάζουμε το παρελθόν και το να κοιτάζουμε προς το μέλλον είναι απαραίτητα για τη βελτίωση της σεξολογίας. Αυτό καταδεικνύει, όπως λέμε πάντα, το πόσο ζωτικής σημασίας είναι η διεπιστημονική οπτική για τη δουλειά μας. Στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τη σεξουαλικότητα, πολύ λίγα πράγματα είναι άσχετα.
Ας αρχίσουμε με μερικά παραδείγματα για το πώς γενικά η τεχνολογία οδηγεί την ιστορία σε δρόμους απροσδόκητους.
- Τον 13ο αιώνα, εφευρέθηκαν η επίστεγη αντηρίδα και ο γοτθικός θόλος. Αυτά τα αρχιτεκτονικά δομικά στοιχεία ανέλαβαν μεγάλο μέρος από το βάρος που στήριζαν οι εξωτερικοί τοίχοι των εκκλησιών. Μέσα σε πέντε χρόνια, χτιζόταν ένα εντελώς νέο είδος καθεδρικού ναού, όπως το Αβαείο του Ουεστμίνστερ. Η μείωση του βάρους που έφεραν οι τοίχοι κατέστησε δυνατή τη δημιουργία μεγαλύτερων παραθύρων, πράγμα που επέτρεψε την εξέλιξη μιας νέας μορφής τέχνης: του βιτρό.
- Στα μέσα του 19ου αιώνα, οι ταχύτητες των τρένων αυξάνονταν κάθε λίγα χρόνια. Κάποια στιγμή, οι ταξιδιώτες που ξεκινούσαν από το σημείο Α, με τα ρολόγια τους να λειτουργούν σωστά, έφταναν στο σημείο Β με τα ρολόγια τους να δείχνουν τώρα λάθος ώρα, επειδή είχαν ταξιδέψει τόσο μακριά πολύ γρήγορα. Για να εξαλειφθεί αυτό το πρόβλημα εφευρέθηκαν οι χρονικές ζώνες το 1883.
- Στις αρχές του 20ού αιώνα, τo φερμουάρ θεωρείτο καινοτομία. Έπειτα, με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για πρώτη φορά χρειάστηκε να πάνε οι Αμερικανοί στρατιώτες στο εξωτερικό. Επειδή θα πήγαιναν σε εξωτικές ξένες χώρες, ήθελαν να κρύβουν τα λεφτά τους όταν ταξίδευαν. Ο κάτοχος της πατέντας του φερμουάρ άρχισε να πουλάει ζώνες με φερμουάρ στην αμερικανική κυβέρνηση, για να κρύβουν οι στρατιώτες τα χρήματά τους – και τα φερμουάρ έγιναν δημοφιλή μέσα σε μια νύχτα.
- Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60, η διοίκηση των κολεγίων ενεργούσε in loco parentis – σαν γονικό υποκατάστατο, παίρνοντας αποφάσεις για τον τρόπο ζωής των φοιτητών. Για εκατοντάδες χρόνια, οι φοιτητές ήταν αναγκασμένοι να συμμορφώνονται με τους κανόνες των κολεγίων σχετικά με την ενδυμασία, τη θρησκεία, τη σεξουαλική δραστηριότητα και την ψυχαγωγία τους. Αυτή η διευθέτηση έληξε στα αμερικανικά κολέγια προς τα μέσα και τα τέλη της δεκαετίας του ’60, εξαιτίας της επιστράτευσης για τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Εκατομμύρια νέοι άνθρωποι πρόβαλαν το επιχείρημα ότι αν ήταν αρκετά μεγάλοι για να επιστρατευτούν και να σκοτωθούν, ήταν αρκετά μεγάλοι και για να κανονίζουν οι ίδιοι τη ζωή τους.
Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας, η τεχνολογική ανάπτυξη και οι κοινωνικές αλλαγές είχαν πολύ διαφορετικά αποτελέσματα από αυτά που είχαν σχεδιαστεί ή προβλεφθεί αρχικά. Αυτός είναι ο κανόνας, όχι η εξαίρεση. Ισχύει και όσον αφορά τη σεξουαλικότητα.
Οι κοινωνικές εξελίξεις επηρεάζουν τη σεξουαλικότητα με δύο τρόπους: άμεσα και έμμεσα. Παραδείγματα άμεσης επίδρασης είναι η εφεύρεση του αντισυλληπτικού χαπιού, η ανακάλυψη της ωορρηξίας και η εφεύρεση της ανδρικής στείρωσης.
Τα γεγονότα όμως επηρεάζουν το σεξ και έμμεσα. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, οι λίγοι νέοι άνδρες που είχαν απομείνει στις αμερικανικές πόλεις ήταν ξαφνικά σπάνιο αγαθό, και οι γυναίκες άρχισαν να ανταγωνίζονται γι’ αυτούς. Ένας απ’ τους τρόπους με τους οποίους το έκαναν ήταν το σεξ. Πολύ γρήγορα, το να κάνουν το πρώτο βήμα για το ραντεβού και το να γίνουν επιθετικές σεξουαλικά έγιναν περισσότερο αποδεκτά πολιτισμικά.
Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι οι έμμεσες επιδράσεις στη σεξουαλικότητα είναι πιο πολυάριθμες και πιο ισχυρές από τις άμεσες επιδράσεις. Βέβαια, δεν πρόκειται να ισχυριστεί κανείς ότι η εφεύρεση του αντισυλληπτικού χαπιού ή η ανακάλυψη της ωορρηξίας είναι ασήμαντες. Παρ’ όλα αυτά, καθώς κοιτάμε πίσω στην ιστορία, οι έμμεσες δυνάμεις που διαμόρφωσαν τη σεξουαλικότητα ήταν τρομακτικά σημαντικές. Ιδού ένα μικρό δείγμα των ιστορικών γεγονότων που διαμόρφωσαν την πορεία της ανθρώπινης σεξουαλικότητας – έμμεσα:
- Η ιστορία του Αδάμ και της Εύας
- Η ιστορία των 12 (αρσενικών) αποστόλων
- Η εφεύρεση του χαρτιού
- Η καταστροφή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας
- Η ανάπτυξη και η διάδοση του Ισλάμ
- Η εφεύρεση του ρολογιού
- Η ίδρυση της προτεσταντικής εκκλησίας
- Οι δίκες των μαγισσών του Σάλεμ
- Το ότι επιτράπηκε να παίζουν οι γυναίκες στο θέατρο
- Ο βουλκανισμός του καουτσούκ
- Η εφεύρεση της φωτογραφίας
- Η μετεγκατάσταση των Μορμόνων στη Γιούτα
- Ο διηπειρωτικός σιδηρόδρομος
- Η πεποίθηση ότι η σύλληψη προϋπέθετε τον γυναικείο οργασμό
- Η εγκατάσταση λαμπών γκαζιού στα θέατρα
- Το διαζύγιο κοινή συναινέσει
Ας εξετάσουμε μόνο ένα από αυτά: την εγκατάσταση λαμπών γκαζιού στα θέατρα. Μέχρι τότε, οι θεατρικές παραστάσεις δεν δίνονταν το βράδυ αλλά μόνο την ημέρα. Μόλις τα θέατρα εγκατέστησαν λάμπες γκαζιού, όμως, μπόρεσαν να ανεβάζουν παραστάσεις το βράδυ. Ο κόσμος μπορούσε τώρα να δίνει εκεί νυχτερινά ραντεβού· να πηγαίνει στα σκοτεινά σημεία του θεάτρου, να πιάνεται απ’ το χέρι και να αγκαλιάζεται – πράγμα που άλλαξε για πάντα το φλερτ.
Σε κάθε εποχή, οι νέες τεχνολογίες προσαρμόζονται πάντα σε σεξουαλικές χρήσεις. Ορίστε μερικά παραδείγματα:
- κεραμική > πορνογραφία
- αυτοκίνητο > κινηματογράφοι ντράιβ-ιν
- βίντεο >πορνοταινίες
- τηλέφωνο > τηλεφωνικό σεξ
- τυπογραφία > φτηνοπεριοδικά με περιπέτειες
- φωτογραφία > πορνογραφία
- βουλκανισμός του καουτσούκ > προφυλακτικά
- ορμονική έρευνα > αντισύλληψη
- ίντερνετ > κυβερνοσέξ
Το αυτοκίνητο αρχικά εξελίχθηκε ως μέσο μεταφοράς, αλλά προσαρμόστηκε γρήγορα σε κοινωνικές χρήσεις, όπως η διαφύλαξη της ιδιωτικής ζωής. Το «πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου» κατέληξε συνώνυμο μιας όχι απόλυτα νόμιμης ιδιωτικής ζωής. Μόλις το αυτοκίνητο έγινε δημοφιλές, εφευρέθηκαν τα μοτέλ έξω από τις πόλεις. Προηγουμένως, υπήρχαν ξενοδοχεία μέσα στις πόλεις, για όσους ταξίδευαν. Mην ξεχνάτε, τα μακρινά ταξίδια εκείνες τις μέρες ήταν μεγάλος μπελάς. Μόλις όμως οι άνθρωποι απέκτησαν ελευθερία κινήσεων και μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το αυτοκίνητο για να φύγουν απ’ την πόλη, ας πούμε για μισή μέρα ή μια νύχτα, υπήρχε λόγος ύπαρξης των μοτέλ – έξω απ’ τις πόλεις.
Το βίντεο δεν εφευρέθηκε για σεξουαλικούς σκοπούς, αλλά απογειώθηκε ως εμπορικό προϊόν όταν έγιναν διαθέσιμες οι χαμηλού κόστους πορνοταινίες. Η επακόλουθη ζήτηση για τις συσκευές έριξε τις τιμές κάνοντάς τες προσιτές σε όλους. Για την ακρίβεια, η εμπορική μάχη γύρω από το ποιος τύπος κασέτας θα καθιερωνόταν τελείωσε μόλις η Sony αποφάσισε να μη συμμετάσχει στην πορνογραφία – πράγμα που καταδίκασε την τεχνολογία Betamax σε εξαφάνιση. Πάνω από 500 εκατομμύρια ακατάλληλες δι’ ανηλίκους βιντεοταινίες νοικιάζονται τώρα κάθε χρόνο.
Αφότου το τηλέφωνο έγινε απαραίτητο αντικείμενο του αμερικανικού νοικοκυριού, άρχισαν να το χρησιμοποιούν οι έφηβοι. Οι οικογενειακοί καβγάδες για τη χρήση του τηλεφώνου ήταν ένα απ’ τα συνηθισμένα θέματα της κωμωδίας στα μέσα της δεκαετίας του ’50 και του ’60. Αυτό που στην πραγματικότητα κατέστη δυνατό με το τηλέφωνο ήταν ότι οι άνθρωποι μπορούσαν να ξαπλώσουν στο κρεβάτι τους και να μιλήσουν με το αμόρε τους ιδιαιτέρως, να μιλήσουν για το σεξ, τον έρωτα και την οικειότητα. Μέχρι τότε, τέτοιες συζητήσεις περιορίζονταν από τον όρο της σωματικής απόστασης των εραστών που επέβαλλαν οι κανόνες του φλερτ. Πριν την εφεύρεση του τηλεφώνου, μόνο οι παντρεμένοι είχαν την ευκαιρία να ξαπλώνουν τακτικά στο κρεβάτι και να αγκαλιάζονται ή να ψιθυρίζουν στους αγαπημένους τους.
Ας δούμε τώρα κάποιες από τις εξελίξεις του 20ού αιώνα που είχαν σημαντικές –και απρομελέτητες– συνέπειες στη σεξουαλικότητα.
Ο δημοτικός φωτισμός
Στις αρχές του αιώνα, η εκτεταμένη εγκατάσταση δημοτικού φωτισμού επέτρεψε στους ανθρώπους να βγαίνουν έξω το βράδυ, και τα φωτισμένα μέρη προσέλκυαν ανθρώπους που ήθελαν να δουν άλλους ανθρώπους. Τα κέντρα των πόλεων μεταμορφώθηκαν από μέρη στα οποία πήγαινες για ψώνια κατά τη διάρκεια της μέρας σε μέρη όπου οι άνθρωποι συγκεντρώνονταν τη νύχτα, μέρη βραδινής διασκέδασης – και ξαφνικά δημιουργήθηκε νυχτερινή ζωή. Θυμηθείτε ότι όταν ο ηλεκτρισμός έγινε κοινός στις πόλεις, περισσότερο από το μισό της χώρας ζούσε ακόμα σε πόλεις με λιγότερους από 20.000 κατοίκους. Εκείνη την εποχή, η ιδέα του κέντρου της πόλης όπου μπορούσαν να συγκεντρωθούν οι άνθρωποι τη νύχτα και να πάνε σινεμά ή να πιουν ένα αναψυκτικό μαζί ήταν μάλλον τολμηρή.
Το ποδήλατο
Πριν εφευρεθεί το ποδήλατο, η μέση Αμερικανίδα έπρεπε να φοράει κατά μέσο όρο 18 κιλά ρούχα μόνο και μόνο για να βγει απ’ το σπίτι. Μόλις οι γυναίκες άρχισαν να οδηγούν ποδήλατα αυτό δεν ήταν πια πρακτικό, και μέσα σε δύο χρόνια φορούσαν λιγότερα από τα μισά για να βγουν. Φανταστείτε την αλλαγή που πρέπει να σήμανε αυτό στη ζωή των ανθρώπων. Το ποδήλατο οδήγησε επίσης στην ανάπτυξη του γυναικείου αθλητισμού, καθώς απέδειξε ότι οι γυναίκες μπορούσαν να ασκηθούν χωρίς να υποστούν σωματικές βλάβες.
Η πυκνή δόμηση
Γύρω στα τέλη του προηγούμενου αιώνα, η μετανάστευση και η εκβιομηχάνιση οδήγησαν τους ανθρώπους στις πόλεις, όπου ζούσαν σε διαμερίσματα. Αυτό σήμαινε ότι δεν υπήρχε πια μπροστινή βεράντα και το φλερτ δεν μπορούσε πια να γίνεται μέσα στα όρια της οικογενειακής εστίας. Αυτό οδήγησε στα πρώτα ακηδεμόνευτα ραντεβού.
Η ψυχανάλυση
Η ψυχανάλυση ήταν το πρώτο πνευματικό κίνημα σ’ αυτή τη χώρα που υπονόησε ότι η σεξουαλική καταπίεση είχε επίδραση στους ανθρώπους. Το να κάθεσαι και να κάνεις υποθέσεις για τους εγκληματίες ή άλλα αντικοινωνικά στοιχεία –τι τύπου σεξουαλική καταπίεση εξέφραζε η συμπεριφορά του ενός ή του άλλου;– έγινε δημοφιλές παιχνίδι συναναστροφών. Η ψυχανάλυση έδωσε στους ανθρώπους το λεξιλόγιο με το οποίο μπορούσαν να μιλήσουν για τα σεξουαλικά πρότυπα και τη λίμπιντο, κάτι αδύνατο προηγουμένως.
Η ποτοαπαγόρευση
Κατά τη διάρκεια της ποτοαπαγόρευσης, το να πίνει κανείς έγινε σέξι. Ήταν παράνομη δραστηριότητα, κάτι που έκαναν οι καλλιεργημένοι και οι πλούσιοι. Υπήρχαν κλαμπ όπου μαζεύονταν οι άνθρωποι για να πιουν, και ένα καινούριο, δημοφιλές είδος μουσικής. Όπως το κάπνισμα στη δεκαετία του ’60, το ποτό έγινε σύμβολο ερωτισμού κατά τη διάρκεια της ποτοαπαγόρευσης. Η εξιδανίκευση του αλκοόλ, φυσικά, επηρέασε ιδιαίτερα τις σεξουαλικές αποφάσεις και λειτουργίες των ανθρώπων.
Η ύφεση
Κατά τη διάρκεια της ύφεσης δεν υπήρχαν αρκετές δουλειές, οπότε, αντί να πηγαίνουν στη δουλειά, οι έφηβοι πήγαιναν σχολείο. Ξαφνικά τα παιδιά δεν περιτριγυρίζονταν από ενήλικους αλλά από άλλα παιδιά. Η συναναστροφή με τόσους συνομήλικους έκανε τους εφήβους να αναπτύξουν τη δική τους ορολογία, τη δική τους κουλτούρα και τα δικά τους μοτίβα φλερτ. Το «ραντεβού» έγινε εφηβικός θεσμός.
Τα πολιτικά δικαιώματα των ομοφυλοφίλων
Τα τελευταία 25 χρόνια γνωρίσαμε την έκρηξη των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων ανθρώπων. Αυτή η μάχη δεν έχει τελειώσει ακόμα, άλλα ένα από τα αναπάντεχα αποτελέσματα του γεγονότος ότι η ομοφυλοφιλική σεξουαλικότητα γίνεται όλο και περισσότερο ορατή είναι ότι κάποια στοιχεία «αποκλίνουσας» σεξουαλικής δραστηριότητας έχουν περάσει στην κουλτούρα του μέσου όρου. Δεν νομίζω ότι είναι σύμπτωση το γεγονός ότι η λαϊκή κουλτούρα σήμερα μιλάει τόσο περισσότερο για το σαδομαζοχισμό, το πρωκτικό σεξ και τη μη συμμόρφωση στη μονογαμία.
Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα υπήρξαν, φυσικά, πολλές εξελίξεις που στόχευαν ειδικά στη διαμόρφωση της σεξουαλικότητας. Στις αρχές του αιώνα υπήρξε μια μεγάλη εκστρατεία εναντίον του αυνανισμού. Η κυβέρνηση, το ιατρικό κατεστημένο, οι πρόσκοποι, ο στρατός και άλλοι θεσμοί έκαναν ό,τι μπορούσαν για να διαδώσουν τρομακτικά ψέματα για τον αυνανισμό, ψέματα με τα οποία ακόμα παλεύουν οι άνθρωποι.
Άλλο ένα πράγμα που διαμόρφωσε τη σεξουαλικότητα σ’ αυτόν τον αιώνα είναι η εφεύρεση και η αποδοχή της σερβιέτας και του ταμπόν, που ακόμα δεν χρησιμοποιούνται σε όλες τις χώρες. Στην επαρχιακή Ρωσία, για παράδειγμα, πολλές γυναίκες χρησιμοποιούν κομμάτια ύφασμα, και είναι δουλειά της πεθεράς τους να τα πλένει μία φορά το μήνα, γεγονός που έχει κοινωνική σημασία και περιλαμβάνει πολλά στοιχεία τελετουργίας. Μπορείτε να φανταστείτε το πώς η εφεύρεση των ειδών προσωπικής υγιεινής έδωσε σε κάθε γυναίκα μεγαλύτερο έλεγχο της περιόδου της καθώς και της πληροφόρησης για το αν είναι έγκυος ή όχι. Φυσικά άλλαξε και τη σχέση της με τον μπακάλη της γειτονιάς.
Άλλα πράγματα σ’ αυτόν τον αιώνα που είχαν άμεσο αντίκτυπο στη σεξουαλικότητα είναι η Έκθεση Κίνσεϋ[1], το AIDS, το καλσόν, τα αντισυλληπτικά χάπια, το περιοδικό Playboy, η ανακάλυψη της κλειτορίδας και του σημείου G, η πενικιλίνη και η πιο σημαντική δίκη του 20ού αιώνα σχετικά με το σεξ, η υπόθεση Μπαιρντ εναντίον Άιζενστατ. Αυτή η απόφαση πήρε το όνομα του θαρραλέου Μπιλ Μπαιρντ και έδωσε στους ανθρώπους το δικαίωμα να χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά χάπια ακόμα κι αν δεν ήταν παντρεμένοι – λιγότερο από 50 χρόνια πριν. Κατοχύρωσε το συνταγματικό δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής, που αναφέρθηκε αρκετές φορές στην υπόθεση Ρόου εναντίον Ουέηντ λίγα χρόνια αργότερα[2].
Τώρα λοιπόν βρισκόμαστε στο παρόν, που μόλις λίγα χρόνια πριν ήταν παρελθόν. Και αυτό το παρελθόν και το παρελθόν του θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να προβλέψουμε το μέλλον – που είναι τώρα. Ορίστε μερικοί τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί τα ζητήματα σεξουαλικότητας που αντιμετωπίζουμε σήμερα, φτάνει να κατανοούσαμε καλύτερα την ιστορία και τις άλλες κοινωνικές επιστήμες:
- Παρόν: «ιατρικοποίηση» της σεξουαλικότητας και της κατάθλιψης
Παρελθόν: «ιατρικοποίηση» της «υστερίας» και του «αυτοερωτισμού»
- Παρόν: μεικτοί χώροι εργασίας
Παρελθόν: επίδραση της Γαλλικής Επανάστασης και των εργοστασίων
- Παρόν: ΑIDS
Παρελθόν: αντίκτυπος της πανούκλας, της φυματίωσης, άλλων επιδημιών
- Παρόν: εκστρατείες κατά των ομοφυλοφίλων και της πορνογραφίας
Παρελθόν: τα πουριτανικά κινήματα του 1910, 1930 και 1950
- Παρόν: ίντερνετ και κυβερνοσέξ
Παρελθόν: επίδραση του σινεμά, του ραδιοφώνου και του τηλεφώνου
Για παράδειγμα, τα τελευταία 25 χρόνια βλέπουμε όλο και περισσότερο την «ιατρικοποίηση» της σεξουαλικότητας και της κατάθλιψης. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη καθώς κοιτάμε την ιστορία, γιατί πριν από εκατό χρόνια είδαμε την «ιατρικοποίηση» της υστερίας –μιας «γυναικείας αρρώστιας»– και του «αυτοερωτισμού» – του αυνανισμού. Πριν έναν αιώνα, ο ιατρικός κλάδος ασχολήθηκε σοβαρά με τη διάγνωση, τη θεραπεία και τη γλώσσα αυτών των «προβλημάτων». Τα περισσότερα απ’ όσα ήξερε ο «σύγχρονος» άνθρωπος για την υστερία και τον αυτοερωτισμό προέρχονταν από τον ιατρικό κλάδο. Αν η σεξολογία είχε μελετήσει περισσότερο αυτό το φαινόμενο, θα ήμασταν σε θέση να καταλάβουμε καλύτερα τη σύγχρονη «ιατρικοποίηση» της κατάθλιψης και της σεξουαλικότητας.
Ο μεικτός χώρος εργασίας είναι, σύμφωνα με την Ουέντυ Έβερετ του Institute for the Future, σημείο καμπής στην ανθρώπινη ιστορία. Πιστεύω πως θα το καταλαβαίναμε καλύτερα αν εξετάζαμε τον αντίκτυπο της βιομηχανικής επανάστασης και των εργοστασίων στις ερωτικές και σεξουαλικές σχέσεις των ανθρώπων. Τι συνέβη στις οικογένειες στην Αγγλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία στα 1700 ή τα 1800 όταν, για πρώτη φορά, οι γυναίκες έφευγαν απ’ το σπίτι νωρίς το πρωί και πήγαιναν σ’ ένα εργοστάσιο όπου περιτριγυρίζονταν από άλλες γυναίκες και άλλους άντρες; Θα πρέπει να ήταν τεράστια αλλαγή. Για την ακρίβεια, κάποιοι ιστορικοί λένε ότι κύριο έναυσμα για τη Γαλλική Επανάσταση ήταν οι μάζες των ανθρώπων που περπατούσαν τώρα για τη δουλειά κάθε πρωί, έχοντας όλον αυτό το χρόνο για να συζητήσουν το πόσο δυστυχισμένοι ήταν. Αυτό δεν μπορούσε να γίνει όταν οι άνθρωποι δούλευαν απομονωμένοι στους κόλπους της οικογένειάς τους, αλλά με την εκβιομηχάνιση περπατούσαν δέκα δέκα πηγαίνοντας στα εργοστάσια και διαμαρτύρονταν.
Το AIDS συνεχίζει να έχει τεράστια επίδραση στη σεξουαλικότητα. Ένας απ’ τους τρόπους που θα μπορούσαμε να το καταλάβουμε καλύτερα είναι να δούμε τον αντίκτυπο άλλων επιδημιών, από τη βουβωνική πανώλη στον 13ο αιώνα ως τη γρίπη, λιγότερο από εκατό χρόνια πριν. Οι πανδημίες δεν είναι μόνο ιατρικά φαινόμενα, αλλά και κοινωνικά και πολιτισμικά φαινόμενα. Η βιοηθικός Άινα Ρόυ λέει ότι ένας απ’ τους λόγους που η κοινωνία δυσκολεύεται τόσο να αντιμετωπίσει το AIDS είναι γιατί έχει παγιωθεί η αντίληψη περί ασθένειας σεξουαλικά μεταδιδόμενης αντί για μεταδοτικής. Λέει ότι αν μιλούσαμε γι’ αυτό περισσότερο με τον τρόπο που μιλάμε για τη φυματίωση αντί για τη σύφιλη, θα είχαμε περισσότερες ιατρικές και κοινωνικές επιλογές. Η εξέταση της επίδρασης που είχαν άλλες πανδημίες στους αντίστοιχους πολιτισμούς θα μπορούσε να μας δώσει στοιχεία για το πώς να χειριστούμε το AIDS.
Οι φριχτές εκστρατείες κατά των ομοφυλοφίλων και της πορνογραφίας που υφιστάμεθα τα τελευταία 20 χρόνια δεν είναι οι μοναδικές. Πίσω στο 1910, και ξανά στο 1930, και ξανά στο 1950, και οι δύο αυτές εκστρατείες φόβου και μίσους ήταν της μόδας. Η δομή τους ήταν παρόμοια με αυτό που βλέπουμε σήμερα. Όλοι σήμερα φαίνεται να μιλούν για το ίντερνετ, συμπεριλαμβανομένων των σταυροφόρων κατά της πορνογραφίας που λένε πόσο φρικτό είναι. Ε, λοιπόν, σχεδόν όλες οι εφευρέσεις έχουν χρησιμοποιηθεί για την πορνογραφία όποτε αυτό ήταν δυνατόν. Οι άνθρωποι πάντα διαμαρτύρονταν επειδή οι άλλοι άνθρωποι –μαζί και τα «παιδιά»– έπαιρναν πληροφορίες για το σεξ από την πιο καινούρια μορφή τηλεπικοινωνιών αντί να τις παίρνουν από την οικογένειά τους (ή και καθόλου).
Όταν πρωτοέγινε δημοφιλής ο κινηματογράφος γύρω στο 1915, οι αυτόκλητοι προστάτες του δημόσιου βίου τρελάθηκαν γιατί φοβούνταν ότι οι κινούμενες εικόνες θα ενσταλάζονταν στο μυαλό των ανθρώπων, θα έλεγχαν τη σκέψη τους και θα υπονόμευαν τις αξίες τους. Τα ίδια λέγονταν και για το ραδιόφωνο, τα κόμιξ, την τηλεόραση και τώρα για το ίντερνετ.
Κάτι άλλο προβλέψιμο είναι ότι η Δεξιά και κάποια φεμινιστικά στοιχεία συμπλέουν όσον αφορά θέματα πορνογραφίας και «αποκλίνουσας» σεξουαλικότητας. Αυτό δεν είναι καινούριο, έχουμε ξαναδεί αυτή τη συμμαχία, με την οργάνωση Women’s Christian Temperance Union και άλλες ομάδες. Στα 1900 και 1910 μια ομάδα δεξιών θρησκευόμενων ήθελε να «αναμορφώσει» τη συμπεριφορά των Αμερικανών γύρω από ζητήματα όπως το σεξ, το αλκοόλ, ο καπνός και η ομιλία. Μια ομάδα φεμινιστριών συμμάχησε μαζί τους παρόλο που αυτοί οι άνθρωποι ήταν εναντίον της γυναικείας εργασίας εκτός σπιτιού και της γυναικείας ψήφου. Αυτές οι οπισθοδρομικές φεμινίστριες συμμάχησαν μ’ αυτούς τους άντρες επειδή αναγνώρισαν έναν κοινό στόχο – την υπεράσπιση της «αγνότητας του σπιτιού». Έτσι, η σημερινή συμμαχία δεν είναι καινούρια.
Τώρα που ρίξαμε μια ματιά στην ιστορία, ας εξερευνήσουμε το μέλλον. Πιστεύω ότι το μέλλον του σεξ θα καθοριστεί από τρεις διαστάσεις – δημογραφική, τεχνολογική και πολιτισμική.
Δημογραφικές τάσεις
Το γεγονός ότι τα παιδιά έχουν τόσον πολύ προσωπικό χρόνο μετά το σχολείο είναι τεράστια αλλαγή. Όταν γυρνούσα εγώ από το σχολείο ως παιδί, με περίμενε η μαμά μου με γάλα και μπισκότα. Αυτό ίσχυε για τους περισσότερους Αμερικανούς για τα πρώτα δύο τρίτα του αιώνα – μια μητέρα ή γιαγιά που προσέφερε επιτήρηση μετά το σχολείο. Τώρα έχουμε έναν τεράστιο αριθμό νέων ανθρώπων που γυρνάνε απ’ το σχολείο και δεν έχουν επιτήρηση. Κάποιοι βλέπουν σαπουνόπερες, μερικοί μιλάνε στο τηλέφωνο, κάποιοι κάνουν σεξ και, φαντάζομαι, κάποιοι διαβάζουν τα μαθήματά τους.
Μια άλλη δημογραφική τάση είναι η μεγάλη πίεση για τη διαπαιδαγώγηση της αποχής και τα προγράμματα κατά της κακοποίησης. Περίπου 20 χρόνια πριν η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση ήταν υποχρεωτική στα σχολεία όλων των Ηνωμένων Πολιτειών, ένα υπέροχο, προοδευτικό επίτευγμα του SIECUS[3]. Το πρόβλημα είναι ότι πολλά σχολεία έχουν διαστρεβλώσει αυτή την υποχρέωση και παρέχουν τώρα διαπαιδαγώγηση αποχής αντί για σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Αυτό κάνει κακό στα παιδιά και θα υπονομεύσει τη σεξουαλικότητά τους ως ενηλίκων.
Τα σχολεία παίρνουν επίσης κυβερνητικό χρήμα για να παρέχουν προγράμματα κατά της κακοποίησης, και διδάσκουν εφτάχρονα παιδιά πώς να προστατευτούν από το λεγόμενο κακό άγγιγμα. Παρόλο που όλοι θέλουμε να είναι ασφαλή, νομίζω πως είναι μεγάλο λάθος να μάθουν τα παιδιά όλους τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να πέσουν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης χωρίς να μάθουν και όλους τους υπέροχους τρόπους με τους οποίους μπορούν να συμμετέχουν στη σεξουαλικότητα.
Δυστυχώς, αυτό προσιδιάζει σε πολλούς νέους γονείς: αγχώνονται ότι τα παιδιά τους θα απαχθούν, τρομοκρατούνται ότι τα παιδιά τους θα κακοποιηθούν, τους συγκλονίζει η κοινωνική αφήγηση του σεξουαλικού κινδύνου, σαν να ζούσαμε σε μια ερωτική πολεμική ζώνη – που, στην πραγματικότητα, δεν ζούμε. Υπάρχει όμως τώρα μια ολόκληρη τάξη γονιών που εκπαιδεύεται από τα ΜΜΕ σχετικά με το πόσο ευάλωτα είναι τα παιδιά τους. Ακόμα χειρότερα, αυτή η γενιά παιδιών που λαμβάνει τώρα διαπαιδαγώγηση κατά της κακοποίησης θα γίνουν γονείς μια μέρα, διαιωνίζοντας αυτή την άσχημη μυθολογία.
Μια άλλη δημογραφική αλλαγή είναι ότι ο πληθυσμός γερνάει. Πολλοί απ’ τους σημερινούς ενήλικες θα ζήσουν μέχρι τα εκατό. Ακόμα πιο εκπληκτικό, ένα στα τρία μωρά που θα γεννηθούν το 2000 θα ζήσει μέχρι τα εκατό, οπότε όσοι από σας ψάχνετε ένα εμπορικό κενό σκεφτείτε την ερωτογεροντολογία. Τα ζητήματα που αφορούν τη γήρανση θα είναι και σεξουαλικά ζητήματα, είτε οι χρόνιοι πόνοι, οι δεύτεροι, τρίτοι και τέταρτοι γάμοι, ή το πώς να έχεις σεξουαλικές σχέσεις όταν τα φάρμακα σού αφαιρούν τον σεξουαλικό πόθο. Όλα τα ζητήματα τρόπου ζωής που σχετίζονται με τη γήρανση θα γίνουν και σεξουαλικά ζητήματα. Σύντομα τα αναλγητικά θα θεωρούνται αφροδισιακά.
Τα κολέγια γίνονται όλο και πιο ετερογενή. Όταν ήμουν στο κολέγιο όλοι οι φοιτητές είχαν την ίδια ηλικία. Τώρα στα κολέγια τετραετούς φοίτησης οι ηλικίες των φοιτητών είναι πολύ πιο ανακατεμένες. Ακόμα περισσότερο στα διετούς φοίτησης. Έτσι, τώρα οι φοιτητές περνούν αρκετά χρόνια σε άμεση επαφή με ανθρώπους διαφόρων ηλικιών. Αυτό σημαίνει ότι πρόκειται να εκτεθούν σε ποικίλες σεξουαλικές κουλτούρες. Σημαίνει επίσης ότι το ζήτημα των φοιτητών που βγαίνουν με ανθρώπους άλλων γενεών θα γίνει τελικά πολιτισμικό ζήτημα. Όπως έχει το πράγμα, τα κολέγια ήδη περιορίζουν το δικαίωμα των φοιτητών να κάνουν σεξ με το προσωπικό. Όχι μόνο το δικαίωμα του προσωπικού να έχει σεξουαλικές σχέσεις με τους φοιτητές, αλλά τα δικαιώματα των φοιτητών. Οι άνθρωποι σύντομα θα συζητούν αν μπορούν ή όχι οι νεότεροι και οι μεγαλύτεροι φοιτητές να κάνουν σεξ, γιατί μπορεί να υποτεθεί ότι εγείρονται τα ίδια ζητήματα εξουσίας.
Υπάρχει επίσης αύξηση στην πολιτισμική ποικιλομορφία της κοινωνίας. Ο αριθμός των διεθνικών και διαφυλετικών γάμων και σχέσεων αυξάνεται κατακόρυφα, πράγμα που προφανώς σημαίνει ότι οι σεξουαλικές κουλτούρες συγκεράζονται. Στο ιατρείο μου έρχονται πολλά ζευγάρια που αποτελούνται από, ας πούμε, έναν Ινδό μηχανικό παντρεμένο με μια Αμερικανίδα, ή μια Κινέζα μηχανικό παντρεμένη μ’ έναν Εβραίο. Ή δύο ανθρώπους από την Ταϊλάνδη σε γάμο από συνοικέσιο.
Η δυτική ψυχοθεραπεία βασίζεται στις έννοιες της ατομικότητας, των αποφάσεων και της προσωπικής ευθύνης. Τι κάνουμε όμως όταν έρχεται ένας άντρας με προβλήματα στύσης και λέει ότι βρίσκεται σ’ έναν γάμο από συνοικέσιο; Είναι υπεύθυνος επαγγελματίας, ενήλικος αλλά λέει, «Αυτήν μου είπε να παντρευτώ η μητέρα μου και φυσικά το έκανα». Δεν μπορούμε να διαφωνήσουμε μ’ αυτό. Αλλά θα βλέπουμε όλο και περισσότερα ζητήματα πολυπολιτισμικότητας να επηρεάζουν τη σεξουαλική έκφραση των ανθρώπων – και ειλικρινά δεν πιστεύω ότι είμαστε προετοιμασμένοι.
Τεχνολογικές τάσεις
Έχουμε ήδη συζητήσει το γεγονός ότι η τεχνολογία πάντα προσαρμόζεται σε σεξουαλικές χρήσεις, συχνά με απροσδόκητους τρόπους. Πάρτε τα κινητά τηλέφωνα – εφευρέθηκαν για επαγγελματικές καταστάσεις όπου τα σταθερά τηλέφωνα ήταν αναξιόπιστα, και βρίσκονται τώρα στα χέρια κάθε μαθητή γυμνασίου. Αυτό ολοκληρώνει τον κύκλο της ιδιωτικής ζωής που ξεκίνησε με τα παλιομοδίτικα τηλέφωνα, τα οποία κατοχύρωσαν τον μικρό ιδιωτικό κόσμο κάθε ατόμου. Τα κινητά διευκολύνουν την ύπαρξη αυτού του ιδιωτικού μικρόκοσμου παντού, ανά πάσα στιγμή, κι αυτό θα έχει μεγάλη επίδραση στη σεξουαλικότητα.
Όλοι, σε όλη τη χώρα, αποκτούν πρόσβαση στο ίντερνετ. Για καλό ή για κακό, η χρήση του ίντερνετ ως πηγής σεξουαλικής πληροφόρησης θα συνεχίσει να αυξάνεται, καθώς και η χρήση του ως μέσου γνωριμίας των ανθρώπων. Το εικονικό σεξ είναι όλο και πιο σημαντικό κομμάτι της ζωής πολλών ανθρώπων, και το πραγματικό εικονικό σεξ απέχει λίγα μόνο χρόνια. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς αυτή η δυνατότητα θα επηρεάσει τους τύπους χρήσης της παραδοσιακής πορνογραφίας.
Η πορνογραφία είναι παντού τώρα, περισσότερο από ποτέ. Δεν νομίζω πως έχουμε ιδέα για την επίδραση που πρόκειται να έχει αυτό το γεγονός.
Όλοι οι σεξολόγοι έχουν τις απόψεις τους για την πορνογραφία, θετικές ή αρνητικές. Ανεξάρτητα από τις κρίσεις μας, βλέπουμε τώρα ένα εντελώς νέο φαινόμενο. Το πορνό ξεκίνησε περιορισμένα και η ιστορία σταδιακά το εκδημοκράτισε μέσω του Τύπου, του κινηματογράφου, του τηλεφώνου κ.ά. Με το ίντερνετ, όλοι μπορούν τώρα να έχουν όση πορνογραφία θέλουν, όποτε θέλουν, όσο πιο εξειδικευμένη θέλουν. Για παράδειγμα, υπάρχει ένα σάιτ που λέγεται «Wet and Messy Shoes» (Υγρά και βρόμικα παπούτσια). Βλέπεις φωτογραφίες γυναικών που είναι ντυμένες και φοράνε ψηλά τακούνια – κάποιων τα παπούτσια είναι γεμάτα λάσπη, κάποια στάζουν γάλα, κάποια κρέμονται μέσα σε πισίνες. Δεν νομίζω πως έχουμε ιδέα για την επίδραση όλης αυτής της πορνογραφίας. Δεν θα έπρεπε να φοβόμαστε, μόνο να είμαστε πολύ πολύ περίεργοι.
Η «ιατρικοποίηση» της σεξουαλικής δυσλειτουργίας και η θεραπεία της είναι μια ολοένα αυξανόμενη τάση. Το Βιάγκρα είναι της μόδας τώρα, αλλά πριν το Βιάγκρα υπήρχε το Caverject, τα υπόθετα ουρήθρας, οι ενέσεις παπαβερίνης και τα εμφυτεύματα πέους. Έτσι, τα τελευταία 25 χρόνια παρακολουθήσαμε τη σταδιακή «ιατρικοποίηση» ορισμένων τύπων σεξουαλικής δυσκολίας – και θα τη βλέπουμε όλο και περισσότερο.
Ετοιμάζεται ένα υπογλώσσιο χάπι και μια τοπική κρέμα για τη διευκόλυνση της στύσης. Τώρα μελετάται η επίδραση του Βιάγκρα στις γυναίκες. Άλλοι επιστήμονες ερευνούν φάρμακα που θα βοηθήσουν τις γυναίκες να έχουν πιο εύκολα οργασμό.
Παρόλο που υπάρχει κάτι το συναρπαστικό σ’ όλα αυτά, με απασχολεί το ζήτημα των σχέσεων στο πλαίσιο των οποίων χρησιμοποιούνται αυτά τα φαρμακευτικά σκευάσματα. Πόσο συχνά αυτές οι θεραπείες θα βγάλουν εκτός ισορροπίας ή θα βλάψουν σχέσεις στις οποίες οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει τα προβλήματα στύσης ή την ανοργασμικότητα; Κάποιες γυναίκες θα σκεφτούν, «Τώρα που σου σηκώνεται, πώς θα ξέρω ότι δεν θα είσαι άπιστος;». Και κάποιοι άντρες θα σκεφτούν, «Τώρα που τελειώνεις τόσο εύκολα, είσαι μια τσούλα».
Θα θέλαμε αυτοί οι άνθρωποι να παρακολουθήσουν συμβουλευτική ζευγαριών μαζί με τα φάρμακά τους, αλλά οι περισσότεροι δεν ενδιαφέρονται για τη συμβουλευτική. Θέλουν απλά να κάνουν καλό σεξ. Θα δούμε λοιπόν μια αυξανόμενη «ιατρικοποίηση» των σεξουαλικών προβλημάτων. Αυτό σημαίνει ότι οι ασφαλιστικές εταιρίες θα είναι παίκτες-κλειδιά. Μπορεί να θυμάστε ότι όταν πρωτοκυκλοφόρησε το Βιάγκρα οι άνθρωποι αναρωτιόνταν πόσα χάπια θα κάλυπτε η ασφαλιστική τους εταιρία – δύο το χρόνο; Απεριόριστη ποσότητα; Πολλές ασφαλιστικές εταιρίες καλύπτουν τώρα πέντε χάπια το μήνα. Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε τους ανθρώπους που αποφασίζουν. Μπορείτε να φανταστείτε έξι ανθρώπους να κάθονται γύρω από ένα τραπέζι συσκέψεων και ο πρώτος τύπος να λέει, «Ε, τρία ή τέσσερα χάπια το μήνα», ο δεύτερος τύπος να λέει, «Ε, τρία ή τέσσερα χάπια το μήνα» και ο τρίτος τύπος να λέει, «Α, δεν ξέρω, 20 το μήνα…».
Συνεπώς, πρόκειται να δούμε τις φαρμακευτικές και ασφαλιστικές εταιρίες να εμπλέκονται όλο και πιο πολύ στη σεξουαλικότητα. Πόσο λαμβάνουν υπόψη τους τη γνώμη μας; Και πόση από τη διαδικασία τους καταλαβαίνουμε εμείς; Δεν θα έπρεπε να γυρίζουμε την πλάτη μας στις φαρμακευτικές εταιρίες. Θα έπρεπε να τις βομβαρδίζουμε λέγοντας: «Έι, τι θα γίνει με μένα; Ξέρω κάποια πράγματα που ίσως δεν έχετε σκεφτεί». Πρέπει να τις εκπαιδεύσουμε, όχι να τις απορρίπτουμε ή να τις σνομπάρουμε.
Το γεγονός ότι το όριο μεταξύ της αντισύλληψης και της άμβλωσης τείνει να εξαφανιστεί είναι μια συναρπαστική εξέλιξη. Περιμένω με ανυπομονησία την ημέρα που θα ’χουμε ξεμπερδέψει με όλη αυτή τη διαμάχη γύρω απ’ την άμβλωση. Είμαι εναντίον της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Αργά ή γρήγορα θα δούμε το όριο μεταξύ αντισύλληψης και άμβλωσης να απαλείφεται εντελώς. Ήδη έχουμε το χάπι της επόμενης ημέρας. Υπάρχει μια ιστοσελίδα όπου μπορείς να μάθεις για το χάπι της επόμενης ημέρας, ακόμα και να κάνεις τα πρώτα βήματα για να το παραγγείλεις. Αργά ή γρήγορα το RU486 (ή το αντίστοιχό του) θα είναι νόμιμο και εύκολα προσβάσιμο παντού. Είναι ένας τεχνολογικός και οικονομικός οδοστρωτήρας που δεν μπορεί να σταματήσει. Όσοι είναι εναντίον της άμβλωσης αισθάνονται απελπισμένοι, όχι μόνο γιατί θέλουν να σταματήσουν τις αμβλώσεις, αλλά επειδή συνειδητοποιούν τι έρχεται. Αργά ή γρήγορα, μια γυναίκα θα μπορεί να παίρνει στο σπίτι της ένα χάπι που θα εξαλείφει τη σύλληψη μετά το γεγονός, και η μάχη για την έκτρωση θα έχει τελειώσει.
Πολιτισμικές τάσεις
Καταρχάς είναι οι ιδέες. Οι ιδέες έχουν τεράστιο αντίκτυπο στη σεξουαλικότητα. Για παράδειγμα, στην Αγγλία του 19ου αιώνα οι άνθρωποι ήταν βέβαιοι ότι μια γυναίκα έπρεπε να έχει οργασμό για να συλλάβει. Αυτό ήταν ιατρικό γεγονός, όλοι οι έξυπνοι άνθρωποι το ήξεραν, και οι γιατροί δίδασκαν στους ασθενείς τους ότι αν έχεις προβλήματα στη σύλληψη είναι επειδή εκείνη δεν έρχεται σε οργασμό, οπότε κάνε κάτι γι’ αυτό. Οι ιδέες για το τι είναι φυσιολογικό, βεβαίως, έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη σεξουαλικότητα.
Το ερώτημα τι είναι απιστία είναι τώρα πολύ ενδιαφέρον. Όχι το αν η απιστία είναι κάτι καλό ή κακό, αλλά ο ορισμός της. Γιατί με όλους τους τεχνολογικούς τρόπους με τους οποίους βιώνουν οι άνθρωποι τώρα το σεξ, δεν είναι τόσο ξεκάθαρο. Για παράδειγμα, αν κάποιος κάνει τηλεφωνικό σεξ με κάποιον τρίτο, είναι απιστία; Αν κάποιος αυνανίζεται την ώρα που γράφει ένα e-mail, είναι απιστία; Έρχονται άνθρωποι στο γραφείο μου κι ο ένας απ’ τους δύο θέλει να βάλει τέλος στο γάμο εξαιτίας της απιστίας του άλλου, και ο σύντροφός της λέει, «Γιατί είσαι τόσο θυμωμένη; Ένα στριπτίζ ήταν, ούτε τ’ όνομά της δεν ξέρω!» ή «Ανταλλάξαμε μερικά μηνύματα και την έπαιξα. Πού είναι το πρόβλημα;». Τέτοιες αντιπαραθέσεις θα συνεχίσουν να κλιμακώνονται, καθώς η τεχνολογία δημιουργεί όλο και περισσότερους τρόπους για να συνευρίσκονται σεξουαλικά οι άνθρωποι.
Οι περισσότερες θρησκείες στον κόσμο αντιμετωπίζουν τώρα εσωτερικές μάχες εξουσίας. Ποιος θα χειροτονείται; Οι γυναίκες; Οι γκέι; Οι διαζευγμένοι; Θα ευλογούνται οι ενώσεις ανθρώπων του ίδιου φύλου; Κάποιοι κληρικοί λένε πως είναι υποχρεωμένοι από τους όρκους τους στον Θεό να τελούν γάμους ανθρώπων του ίδιου φύλου. Και πρόκειται άραγε να ξαναγραφτούν οι παραδοσιακές λειτουργίες – θα λέμε ο Θεός Πατέρας ή ο Θεός η Απίθανη Κοσμική Μητέρα;
Από τη δεκαετία του ’70 και μετά οι άνθρωποι όλο και περισσότερο απευθύνονταν στα δικαστήρια για καθοδήγηση σχετικά με τα σεξουαλικά τους δικαιώματα. Έχεις το δικαίωμα να προστατεύεσαι από την παρουσία ανεπιθύμητων σεξουαλικών εικόνων στη δουλειά σου; Έχεις το δικαίωμα να προστατευτείς από κάποιον που σου ρίχνεται; Οι φοιτητές έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν σεξουαλικές σχέσεις με τους καθηγητές τους; Στο Μένλο Παρκ, στην Καλιφόρνια, ας πούμε, μια απ’ τις πιο φιλελεύθερες πόλεις στον γνωστό κόσμο, μια γυναίκα μήνυσε την πολιτεία γιατί υπήρχε ένα κλασικό ελληνικό γυμνό άγαλμα στο φουαγιέ του δημόσιου κτιρίου όπου εργαζόταν. Υποστήριξε ότι αυτό ήταν σεξουαλική παρενόχληση και κατέφυγε στο δικαστήριο.
Ένα απ’ τα πράγματα για τα οποία εμείς οι σεξολόγοι θα έπρεπε να αναρωτιόμαστε είναι: ποια χαρακτηριστικά της σύγχρονης ζωής διαμορφώνουν το μέλλον της σεξουαλικότητας αυτή τη στιγμή; Τι είναι αυτό που πρέπει να προσέξουμε ώστε να κατανοήσουμε τη σεξουαλικότητα στην ερχόμενη δεκαετία – ή αιώνα; Τα παραδείγματα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν:
Το Amazon.com και το ηλεκτρονικό εμπόριο | Το γεγονός ότι ο σαδομαζοχισμός έχει περάσει στην κουλτούρα του μέσου όρου | Την εξαφάνιση των κέντρων των πόλεων | Το προσδόκιμο ζωής πέρα από τα 100 χρόνια | Τα ταμπόν | Την τεχνολογία τεχνητής γονιμοποίησης | Τις γυναίκες κληρικούς | Τον ελεύθερο χρόνο χωρίς επίβλεψη για τα παιδιά | Το εικονικό σεξ | Τις δίαιτες με χαμηλά λιπαρά | Τα κλαμπ όπου αυνανίζεσαι δημοσίως| Τις εκπομπές λόγου στο ραδιόφωνο | Το πρότυπο «Άρης/Αφροδίτη» του Τζων Γκρέυ [4] | Το λογισμικό που μπλοκάρει το ίντερνετ | Τα χλαμύδια | Την ανάδυση της συγκατοίκησης | Τον γυναικείο αθλητισμό | Τα νέα φάρμακα για τον πόνο | Τους νέους ενήλικες που επιστρέφουν στο πατρικό σπίτι | Τους όλο και πιο διευρυμένους ορισμούς του βιασμού στο ραντεβού | Το γεγονός ότι θεωρείται φυσιολογικός ο γυναικείος αυνανισμός | Τα ηλεκτρονικά αντί για γραπτά ερωτικά γράμματα | Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου | Το επερχόμενο κραχ στο χρηματιστήριο | Τη μόδα της αμφιφυλοφιλίας | Το γεγονός ότι οι άνθρωποι μπαίνουν στο πανεπιστήμιο στα 20 και τα 30 τους | Την αύξηση των διαφυλετικών σχέσεων και γάμων | Τη διείσδυση του ίντερνετ στην καθημερινή ζωή | Το χάπι της επόμενης ημέρας | Την πανταχού παρούσα πορνογραφία | Το γεγονός ότι ελαττώνεται το στίγμα του εξωσυζυγικού σεξ | Την αύξηση της θρησκευτικότητας | Το γεγονός ότι η επιλογή της έκτρωσης τείνει να εξαφανιστεί | Τις γυναίκες αστυνομικούς και υπαλλήλους στις υπηρεσίες άμεσης δράσης | Τους τραυματισμούς από επαναλαμβανόμενη καταπόνηση και άγχος | Το κυβερνοσέξ | Την αυξανόμενη αποδοχή της ψυχοθεραπείας | Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που διευκολύνουν τον πόθο, τη διέγερση και τον οργασμό | Τους όλο και πιο διευρυμένους ορισμούς της «παιδικής κακοποίησης» | Τα τατουάζ και τα πίρσινγκ | Το γεγονός ότι οι λευκοί γίνονται μειονότητα | Το μάνατζμεντ στις υπηρεσίες Υγείας και τις νέες μορφές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης | Τη διαπαιδαγώγηση της αποχής | Την απαγόρευση να βγαίνουν φοιτητές και διδάσκοντες | Τα στεροειδή
Πώς διαμορφώνουν αυτά τα πράγματα το σεξουαλικό μας μέλλον; Και τι άλλο διαμορφώνει αυτή τη στιγμή το σεξουαλικό μας μέλλον με τρόπους που δεν συνειδητοποιούμε;
Υποσημειώσεις:
[1] Η έκθεση Κίνσεϋ αποτελείται από δύο βιβλία, ένα για την ανδρική και ένα για τη γυναικεία σεξουαλικότητα, που εκδόθηκαν από το 1948 ως το 1953 από τον Άλφρεντ Κίνσεϋ και τους συνεργάτες του. Τα ευρήματα της έρευνας έκαναν μεγάλη αίσθηση και προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις τόσο γιατί αμφισβητούσαν παγιωμένες αντιλήψεις για τη σεξουαλικότητα όσο και γιατί μιλούσαν για θέματα ταμπού, όπως το γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς.
[2] Στην υπόθεση Ρόου εναντίον Ουέηντ (1973) το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάνθηκε ότι οι περισσότεροι νόμοι εναντίον της έκτρωσης παραβιάζουν το συνταγματικό δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής, ανατρέποντας έτσι τους πολιτειακούς και ομοσπονδιακούς νόμους που απαγόρευαν ή έθεταν όρους για την έκτρωση.
[3] Sexuality Information and Education Council of the United States.
[4] Το βιβλίο Άνδρες από τον Άρη, Γυναίκες από την Αφροδίτη (1992) του Τζων Γκρέυ προσφέρει συμβουλές για τις σχέσεις των δύο φύλων στηριζόμενο, όπως λέει και ο τίτλος του, στην ιδέα ότι οι άντρες και οι γυναίκες είναι εντελώς διαφορετικά πλάσματα, σαν να έρχονται από διαφορετικούς πλανήτες.
