Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ μετά τη συνάντηση των αρχηγών των έξι κυριότερων κομμάτων, συμφωνήθηκε η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών στις 12 Απριλίου 2020, ενώ στις 3 Ιανουαρίου θα σχηματισθεί υπηρεσιακή κυβέρνηση με επικεφαλής προερχόμενο από τη Σοσιαλδημοκρατική Ένωση του Ζάεφ και με τη συμμετοχή υπουργών και από την αντιπολίτευση.
Η αρχική πρόταση Ζάεφ για κάλπες στις 22 ή 23 Δεκεμβρίου συνάντησε αντιδράσεις από την αντιπολίτευση και απορρίφθηκε. Επίσης, κρίθηκε απαραίτητο να προηγηθεί των εκλογών η επικύρωση του πρωτοκόλλου ένταξης στο ΝΑΤΟ και του σχετικού εφαρμοστικού νόμου για να έχει διασφαλίσει η χώρα την ένταξή της σε έναν σημαντικό θεσμό της Δύσης.
ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ
Ο Ζόραν Ζάεφ πιστεύει ότι είναι ο μόνος που μπορεί να εγγυηθεί την πορεία της χώρας προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, καθώς και το ότι οι Ευρωπαίοι ποντάρουν στον ίδιο.
Από τις αρχές του 2019 που επικυρώθηκε στην ελληνική Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών και άρχισαν οι συνομιλίες για την έγκριση της ενταξιακής πορείας της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας, ο Ζάεφ θεωρεί ότι οι Δυτικοί μπορούν να υπολογίζουν μόνο σε αυτόν για την ένταξη της χώρας στη Δύση. Για τον λόγο αυτό, σε προηγούμενες αποφάσεις του Συμβουλίου Κορυφής που δεν έπαιρνε θέση για το θέμα, ο Ζάεφ απειλούσε με παραιτήσεις και τώρα, κατέληξε στις πρόωρες εκλογές.
Στη παρούσα φάση, ο Ζόραν Ζάεφ διατηρεί την πρωτοβουλία των κινήσεων και αποτελεί ερωτηματικό το κατά πόσον το VMRO-DPMNE μπορεί να απειλήσει, δεδομένων και των εσωτερικών του διαιρέσεων και της αυτοεξορίας του πρώην πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι.
Πάντως ο ηγέτης του VMRO-DPMNE, Χρίστιαν Μίτσκοσκι χαρακτήρισε αναπόφευκτη την εκλογική αναμέτρηση μετά το πλήγμα που αποτέλεσε για την κυβέρνηση Ζάεφ το γαλλικό βέτο. Ο Μίτσκοσκι υποστήριξε ότι η παράταξή του θα είναι η νικήτρια των εκλογών του Απριλίου μετά τις οποίες θα εργαστεί για την επιτάχυνση της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας.
Αν και ο Ζάεφ θεωρείται «φυσικός σύμμαχος» της Δύσης, ήδη σε κάποιους κύκλους εμφανίζονται προβληματισμοί για το ποιος θα είναι αποτελεσματικότερος για να περάσει τις αναγκαίες σκληρές μεταρρυθμίσεις, να μειώσει την επιρροή του ρωσικού παράγοντα στη χώρα και να ξεκινήσει δίχως προσκόμματα την ενταξιακή πορεία.
Ο Αλβανός υπουργός, αρμόδιος για την Ευρώπη, Γκεντ Τσακάι εκτίμησε ότι «οι πρόωρες εκλογές στα Σκόπια δεν οφείλονται στην αδυναμία έναρξης διαπραγματεύσεων με την ΕΕ».
Τόνισε ότι «στη γειτονική χώρα έχουν συζητηθεί εδώ και πολύ καιρό οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές», προσθέτοντας ότι η πρόταση του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ «δεν σχετίζεται με την απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης, ωστόσο είναι η αφορμή».
«Η συζήτηση για τις πρόωρες εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία έγινε πολύ νωρίτερα. Δεν συνδέεται με τις διαδικασίες και δεν αποτελεί συνέπεια της απόφασης του Συμβουλίου», δήλωσε ο Τσακάι σε συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Εξωτερικών, απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση σχετικά για πρόωρες βουλευτικές εκλογές και στην Αλβανία. Ο Τσακάι πρόσθεσε ότι «στη Βόρεια Μακεδονία υπήρχαν υποσχέσεις ότι αυτή η διαδικασία (έναρξη διαπραγματεύσεων) θα συμβεί αναπόφευκτα», ενώ για την Αλβανία «δεν είχε επιβεβαιωθεί».
ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ
Καθοριστικός παράγοντας για τις εκλογές, μπορεί να αποδειχθεί η ημερομηνία που η ΕΕ θα κρίνει ότι μπορεί να επιτευχθεί ομοφωνία για την επανεξέταση του θέματος. Αν το θέμα επανέλθει στην ευρωπαϊκή ατζέντα μέχρι την ημερομηνία διεξαγωγής των πρόωρων εκλογών, εκτιμάται ότι θα βοηθήσει τον Ζόραν Ζάεφ, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, όλα τα ενδεχόμενα θα παραμείνουν ανοικτά.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε ανακοίνωσε ότι η χώρα του θα κάνει άλλη μία προσπάθεια στο επόμενο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ, το Νοέμβριο.
Ορισμένοι θεωρούν ότι το θέμα θα βρεθεί στην ατζέντα της επόμενης Συνόδου Κορυφής, τον Δεκέμβριο. Ο Βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ που διαδέχεται τον Τουσκ ως πρόεδρος του Συμβουλίου, την 1η Δεκεμβρίου, φέρεται ότι συμφωνεί με αυτή την εξέλιξη.
Διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η αντίδραση Μακρόν συνδέεται με εσωτερικούς λόγους και συγκεκριμένα, με τον φόβο ανόδου της Ακροδεξιάς στις δημοτικές εκλογές στη Γαλλία, το Μάρτιο 2020, επομένως το θέμα μπορεί να ξαναμπεί στην ατζέντα του Συμβουλίου Κορυφής στο τέλος της κροατικής προεδρίας.
Προς το παρόν, οι εκτιμήσεις για το αν θα καμφθεί η γαλλική αντίδραση, διχάζονται στο βαθμό που το Παρίσι επικεντρώνεται σε αλλαγές στις ευρωπαϊκές διαδικασίες –οι οποίες είναι εξαιρετικά χρονοβόρες στην εφαρμογή τους– και όχι στην αξιολόγηση των επιτευγμάτων των υποψήφιων χωρών, της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας.
