Οι εσωτερικές αντιφάσεις των BRICSΜανώλης Μουράτογλου

Η τελευταία σύνοδος κορυφής των BRICS τον Αύγουστο, αποκάλυψε τις εσωτερικές αντιφάσεις του μπλοκ, οι οποίες οδήγησαν στην ενσωμάτωση ορισμένων χωρών και στην απόρριψη άλλων.

Αίσθηση δημιούργησε η απουσία του Κινέζου προέδρου από τη συνεδρίαση των G20, στους οποίους προεδρεύει η Ινδία. Ο Σι Τζινπίνγκ ήταν, μαζί με τον Πούτιν, ο κύριος απών από τη σύνοδο κορυφής. Είναι η δεύτερη φορά που συμβαίνει. Το 2021, η πολιτική «μηδενικού Covid» τον εμπόδιζε ήδη να ταξιδέψει στο εξωτερικό.

«Είναι η πιο ηχηρή απουσία από τη σύνοδο κορυφής», έγραφε ένα άρθρο στην εφημερίδα The Indian Express, η οποία αναρωτήθηκε για το βαθύ νόημα της απουσίας. Είναι «ένα σύμπτωμα του χάσματος που χωρίζει την Ινδία και την Κίνα». Παραδοσιακά έχουν πολύ κακές σχέσεις γειτονίας.

Άλλοι σχολιάζουν τη θέση της Ινδίας στη Νότια Αφρική, όπου απείλησε να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου. Η Ινδία αγοράζει μαζικά πετρέλαιο από τη Ρωσία και ως εκ τούτου δεν ακολουθεί τις δυτικές κυρώσεις. Ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι η απειλή ‒πραγματική ή υποτιθέμενη‒ της Ινδίας να μειώσει τις ρωσικές εισαγωγές της οφείλεται στην αμερικανική πίεση, μετά την επίσκεψη του Ινδού πρωθυπουργού στις Ηνωμένες Πολιτείες. Άλλοι αναφέρουν ότι αυτή η απειλή έχει σκοπό να αναγκάσει τη Ρωσία να αυξήσει την έκπτωση του 30% στην τιμή του αργού πετρελαίου.

Αλλά αυτό είναι ένα παιχνίδι στο οποίο η Ινδία έχει το πάνω χέρι, γιατί μέχρι στιγμής κερδίζει δύο φορές. Αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία, το διυλίζει και το μεταπωλεί στην Ευρώπη.

Η Ινδία εξαρτάται από τα ρωσικά όπλα επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν της πωλούν όπλα για να προστατεύσουν τον σύμμαχό τους, το Πακιστάν, που βρίσκεται σε ανοιχτό πόλεμο με την Ινδία, από την ημέρα της ανεξαρτησία του, μια συνοριακή σύγκρουση που υποδαυλίζεται από τον πρώην αποικιακό κυρίαρχο και των δύο χωρών: την Αγγλία.

Οι εσωτερικές αντιθέσεις δεν εμπόδισαν την επιτυχία της τελευταίας συνάντησης των BRICS τον Αύγουστο, επειδή η Ρωσία και η Κίνα έδρασαν σε συνεργασία με την Ινδία.

Το Ιράν μπήκε στον οργανισμό, γεγονός που αποτελεί τη μεγαλύτερη επιτυχία του, επειδή είναι βασικός παράγοντας λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής του θέσης, της στρατιωτικής του ισχύος και των διάφορων θαλάσσιων και χερσαίων συνδέσεων του στον Νέο Δρόμο του Μεταξιού.

Η Κίνα και η Ρωσία δεν μπορούσαν να αποκηρύξουν τη συμφωνία με το Ιράν, ειδικά επειδή η Κίνα είναι ο εγγυητής της προσέγγισης μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, δύο κορυφαίων πετρελαϊκών δυνάμεων, αλλά και η Ρωσία συνεργάζεται με την Τεχεράνη στον πόλεμο της Ουκρανίας.

Το μεγαλύτερο πλήγμα δέχτηκε η Αλγερία, μια χώρα παραδοσιακά υπερασπιστής των αδέσμευτων. Ο υπουργός Εξωτερικών της Αλγερίας, Αχμέντ Αττάφ, δεν ξέρει πώς να αντιμετωπίσει τον αποκλεισμό. Δηλώνει ότι δεν έχει σκληρά συναισθήματα. Για αυτόν, η συμμαχία αποτελείται από φιλικά έθνη και η Αλγερία θα συνεχίσει να συνεργάζεται μαζί τους σε άλλους τομείς.

Η κυβέρνηση της Αλγερίας άλλαξε την προσέγγισή της και τώρα δείχνει ενδιαφέρον για τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), μια πλατφόρμα που συγκεντρώνει πολλές χώρες της Κεντρικής Ασίας. Η κυβέρνηση της Βορειοαφρικανικής χώρας θέλει να διαφοροποιήσει τις συμμαχίες της και η ενσωμάτωση στην SCO θα μπορούσε να της προσφέρει όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πλεονεκτήματα ασφάλειας.