Η σύγκρουση Γερμανίας-Ρωσίας για τα τηλεοπτικά κανάλιαΣταύρος Γεωργίου

Έχει ήδη ξεκινήσει ο πόλεμος των τηλεοράσεων και αφορά δύο χώρες που θεωρούνται, όχι συμμαχικές, αλλά τουλάχιστον με φιλικές σχέσεις: τη Ρωσία και τη Γερμανία.

Όλα έγιναν μέσα σε 24 ώρες. Την Τετάρτη οι Γερμανοί έκλεισαν το ρωσικό κανάλι RT (πρώην Russia Today). Την Πέμπτη ήρθε η απάντηση των Ρώσων, οι οποίοι σφράγισαν το ρωσικό γραφείο της Deutsche Welle, απαγορεύοντας τις εκπομπές του.

Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΣΤΗΝ RT

Από μια χρονολογική άποψη, το πρώτο χτύπημα αυτού του πολέμου ήρθε από τη Γερμανία. Η γερμανική επιτροπή αδειοδότησης ραδιοφώνου και τηλεόρασης (ZAK) επέβαλε απαγόρευση εκπομπής στο ρωσικό κανάλι RT την Τετάρτη, λόγω έλλειψης άδειας. Το RT υποστήριξε ότι ούτε του ζητήθηκε, ούτε του χορηγήθηκε και ότι πίστευε πως θα μπορούσε να βασιστεί σε σερβική άδεια, η οποία θα έπρεπε να ήταν επαρκής δεδομένου ότι η Γερμανία είχε επίσης υπογράψει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Τηλεόραση. Όμως η γερμανική ρυθμιστική αρχή βρήκε το σερβικό έγγραφο άκυρο. Σύμφωνα με δημοσιεύματα γερμανικών μέσων ενημέρωσης, το RT μπορεί να συνεχίσει να παράγει το περιεχόμενό του στο Διαδίκτυο, αλλά σε μειωμένη και μη συνεχή μορφή. Το μέτρο πρέπει να θεωρηθεί περισσότερο ως περιορισμός και λιγότερο ως απαγόρευση.

Το ρωσικό κανάλι, που είχε ήδη απαγορευτεί σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες που κάποτε ανήκαν στη Σοβιετική Ένωση, όπως η Λιθουανία και η Λετονία, χρηματοδοτείται από το ρωσικό κράτος και θεωρείται από δυτικούς παρατηρητές ως εργαλείο παραπληροφόρησης για το Κρεμλίνο. Τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης υπενθύμισαν πώς το RT διέδιδε προκλητικά ρεπορτάζ με ανεπιβεβαίωτες ειδήσεις κατά τους ταραγμένους μήνες της μετανάστευσης στη Γερμανία του 2015 και του 2016 και υπογράμμιζαν τον μεγάλο χώρο που έδωσαν οι δημοσιογράφοι του στις αντιμεταναστευτικές διαδηλώσεις των δεξιών εξτρεμιστών και σε όλη την πολιτική άνοδο του AfD. Η απήχησή του αποτελεί ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα στη γερμανική κοινωνία, δεδομένου ότι το RT απευθύνεται στη μεγάλη κοινότητα ρωσικής καταγωγής.

Έρευνα για το RT έχει επίσης ξεκινήσει από τη γαλλική ρυθμιστική αρχή τηλεόρασης και ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας παραμένει στο στόχαστρο των βρετανικών και των αμερικανικών αρχών.

Η ΡΩΣΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΣΤH DEUTSCHE WELLE

Η απάντηση της Μόσχας δεν άργησε να έρθει. Μόλις 24 ώρες αργότερα, οι Ρώσοι στόχευσαν τον γερμανικό διεθνή ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό σταθμό Deutsche Welle, κλείνοντας το τοπικό του γραφείο στη Μόσχα και αποσύροντας τις διαπιστεύσεις του Τύπου από δημοσιογράφους. Αυτό είναι το πρώτο παρόμοιο μέτρο σε δυτικά μέσα ενημέρωσης μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Τα αντίποινα δεν σταματούν εδώ. Οι ρωσικές αρχές έχουν επίσης κινήσει μια διαδικασία με στόχο την αναγνώριση της Deutsche Welle ως «οντότητας ξένων συμφερόντων», ένα σήμα που έχει ήδη αποδοθεί αρκετές φορές σε ρωσικά μέσα που είναι επικριτικά του καθεστώτος. Επιπλέον, μελετώνται στοχευμένες κυρώσεις σε βάρος «εκπροσώπων του γερμανικού κράτους και των δημοσίων δομών που εμπλέκονται στον περιορισμό των εκπομπών του RT», σύμφωνα με όσα ανακοίνωσαν υπουργικές πηγές στη Μόσχα.

Η αντίδραση της ένωσης δημοσιογράφων στη Γερμανία ήταν άμεση. Σε μήνυμα που απευθύνονταν απευθείας στον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ζήτησε την άμεση αποκατάσταση των εκπομπών της Deutsche Welle και τη διαπίστευση των εμπλεκόμενων δημοσιογράφων. Η γερμανική ένωση θεωρεί τη ρωσική απόφαση, ως επιπόλαια αντίποινα για την αναστολή του RT και ειδικά επειδή, σε αντίθεση με τα ρωσικά ΜΜΕ, η Deutsche Welle δεν κάνει προπαγάνδα και προσφέρει κριτική και ανεξάρτητη δημοσιογραφία.

Αυτό είναι το σημείο που υποστήριξε και η υπουργός Πολιτισμού, Claudia Roth, σύμφωνα με την οποία η απόφαση της Μόσχας «δεν είναι σε καμία περίπτωση αποδεκτή», επειδή τα δύο κανάλια δεν είναι συγκρίσιμα: «Σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει με το RT, το γερμανικό κράτος δεν έχει καμία επιρροή στον προγραμματισμό της Deutsche Welle». Η τελευταία έκκληση της υπουργού είναι για ηρεμία: ζήτησε από τον Ρώσο ομόλογό της να μην εκμεταλλευτεί και τα δύο γεγονότα για πολιτικούς λόγους, χρειάζονται σαφή βήματα αποκλιμάκωσης στις σχέσεις Βερολίνου-Μόσχας.

ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ Ο NORD STREAM 2

Η ανάφλεξη στις ρωσο-γερμανικές σχέσεις έρχεται στο αποκορύφωμα της ουκρανικής κρίσης, με τις ΗΠΑ να ενισχύουν στρατιωτικά τις χώρες του ΝΑΤΟ και τους Ρώσους να συνεχίζουν τους ελιγμούς εντός της επικράτειάς τους στα σύνορα με το Κίεβο, ενώ οι διπλωματικές επαφές σε όλα τα επίπεδα συνεχίζονται χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα.

Η καθυστέρηση παροχής άδειας για την έναρξη λειτουργίας του Nord Stream 2 επιβαρύνει τις σχέσεις Μόσχας-Βερολίνου. Ο αγωγός που ολοκληρώθηκε πριν μερικούς μήνες, περιμένει το πράσινο φως από τη γερμανική ρυθμιστική αρχή. Το θέμα έχει γίνει πολύπλοκο, γιατί έχει καταλήξει να περιλαμβάνεται στο πακέτο πιθανών δυτικών κυρώσεων ή απειλών κατά της Μόσχας, παρά τις γερμανικές προσπάθειες να κρατήσουν τα ζητήματα χωριστά. Οι τελευταίες εξελίξεις αναφέρουν την ολοκλήρωση από την εταιρεία Nord Stream 2 των εταιρικών προϋποθέσεων που ζήτησαν οι Γερμανοί, αλλά η αδειοδότηση θα μπορούσε να διαρκέσει ακόμα μερικούς μήνες. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα θα είχε γίνει εμφανής και η εξέλιξη της ουκρανικής κρίσης.