H ήπια ισχύς της ιατρικής μάσκαςΤίκυ Αλεξίου

Σε μία προσπάθεια να ξεπεράσει την εικόνα της ως πηγής δύο πανδημιών του 21ου αιώνα, η Κίνα έχει ξεκινήσει μία γιγαντιαία επιχείρηση δωρεάν παροχής ιατρικού υλικού και ιατρικού προσωπικού, σε χώρες που έχουν πληγεί από τον κορωνοϊό.

Μέχρι στιγμής αυτή η παροχή βοήθειας αφορά χώρες όπως η Ιταλία, Ισπανία, Σερβία, Τσεχία, Ουκρανία, Πακιστάν, Ιράν, Ιράκ, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Φιλιππίνες, Καμπότζη, Σρι Λάνκα, Περού και Ναμίμπια. Επιπρόσθετα, το ίδρυμα του Τζακ Μα της Alibaba, έχει αποστείλει δωρεάν ιατρικό υλικό και εξειδικευμένο προσωπικό σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο, Ιράν, Ιράκ, Φιλιππίνες, Ιαπωνία και Νότια Κορέα, ενώ έχει εκπονήσει ένα σχέδιο αποστολής ιατρικών εφοδίων στις 54 χώρες της Αφρικής.

Με την αποστολή αυτής της βοήθειας, που οι αναλυτές ονομάζουν «διπλωματία της μάσκας» -ως του πλέον αναγνωρίσιμου συμβόλου στον αγώνα κατά της πανδημίας-, η Κίνα επιδιώκει την επανατοποθέτηση του προφίλ της ως «υπεύθυνης δύναμης».

Με την επανατοποθέτηση αυτή, το Πεκίνο επιχειρεί να ξεπεράσει και τις θεωρίες της συνωμοσίας που διακινήθηκαν εναντίον του -ο ιός γεννήθηκε σε εργαστήρια της Ουχάν και διέρρευσε από ατύχημα-, αλλά και τις κατηγορίες ότι δεν έδρασε άμεσα και προσπάθησε να συγκαλύψει τα γεγονότα, όταν ξεκίνησε η επιδημία.

Τώρα όμως που η Κίνα φαίνεται να έχει ξεπεράσει την πανδημία χρησιμοποιώντας σκληρά και αποτελεσματικά μέτρα και αφού είχε δεχθεί βοήθεια από άλλες χώρες στην πρώτη φάση εξάπλωσης του ιού, επιστρέφει τις χειρονομίες καλής θέλησης με τη μορφή ανθρωπιστικής βοήθειας.

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΥΝΑΜΗ

Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 19/3 στη «Λαϊκή Ημερησία» του Πεκίνου, με τίτλο «Η μάχη της Κίνας με τον κορωνοϊό αναδεικνύει τον ρόλο της Κίνας ως υπεύθυνης δύναμης», αναδεικνύεται η στρατηγική του Πεκίνου.

Η στρατηγική αυτή σύμφωνα με τον Σι Τζινπίνγκ αρθρώνεται σε δύο άξονες. Ο πρώτος αφορά την ασφάλεια και την υγεία του κινεζικού λαού ως πρώτη προτεραιότητα. Ο δεύτερος αφορά τη διεθνή συνεργασία για την ανάσχεση της πανδημίας που θα πρέπει να υλοποιηθεί με τέτοιο τρόπο που να αναδεικνύει την Κίνα ως υπεύθυνη δύναμη.

Σε άλλα άρθρα στον κινεζικό Τύπο αναλύεται αυτή η στρατηγική της υπεύθυνης δύναμης και των επιμέρους χαρακτηριστικών της που είναι, η «κινεζική υπευθυνότητα», το «κινεζικό πνεύμα», τα «κινεζικά μέτρα» και η «κινεζική βοήθεια».

Στα άρθρα αυτά θεωρείται ότι τα κινεζικά μέτρα, η κινεζική βοήθεια, η κινεζική ισχύς και η κινεζική ταχύτητα, αντανακλούν την υπεροχή του σοσιαλιστικού συστήματος με κινεζικά χαρακτηριστικά, το οποίο καθορίζει το ρόλο της Κίνας ως υπεύθυνης δύναμης στο παγκόσμιο σύστημα.

Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι στο επίπεδο των λαϊκών αφηγημάτων, η υπεύθυνη δύναμη που δείχνει την ικανότητα του κόμματος και της κυβέρνησης, συνυπάρχει με θεωρίες της συνωμοσίας για την προέλευση και τη διασπορά του ιού από ξένα κέντρα που προσπαθούν να αντισταθμίσουν τις εσωτερικές κριτικές για κυβερνητική αργοπορία και λάθη στους σχεδιασμούς.

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Όπως ήταν αναμενόμενο υπάρχουν αντιδράσεις σε χώρες της Δύσης και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, για την προσπάθεια της Κίνας να ενισχύσει την εικόνα της.

Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι η διπλωματία της μάσκας δεν μπορεί να αναβαθμίσει το προφίλ της Κίνας. Η διπλωματία της μάσκας είναι ένας σημαντικός, αλλά όχι αποφασιστικός παράγοντας για να αλλάξει την εικόνα της Κίνας και τις ευθύνες της για τα θέματα της παγκόσμιας δημόσιας υγείας.

Η πίεση που θα ασκηθεί από διάφορους φορείς της Δύσης προς την Κίνα, αφού πρώτα έχουν επιτύχει την ανάσχεση του ιού στις χώρες τους, θα είναι προς την κατεύθυνση αλλαγής από την πλευρά του Πεκίνου των πολιτικών και των ρυθμίσεών του στα θέματα της δημόσιας υγείας.

Προς το παρόν, οι ελλείψεις σε μάσκες και τα άλλα απαραίτητα υλικά για την αντιμετώπιση του ιού, κάνουν τις κινεζικές ανθρωπιστικές χειρονομίες ευπρόσδεκτες. Όταν η παραγωγή αυτών των υλικών στη Δύση θα φτάσει το επόμενο διάστημα στο επίπεδο κάλυψης των αναγκών, τότε θα ανοίξει το πεδίο άσκησης κριτικής και πιέσεων προς το Πεκίνο.

Στο βαθμό που η Δύση χρεώνει στην Κίνα τον SARS και τον κορωνοϊό, δύο ζωονοσογόνους ιούς που μεταδόθηκαν από τα τοπικά έθιμα και τις γαστρονομικές προτιμήσεις των Κινέζων, οι πιέσεις στο Πεκίνο θα αυξηθούν.

Υπάρχουν όμως και αναλυτές που θεωρούν ότι η Κίνα θα ωφεληθεί από τη στρατηγική της υπεύθυνης δύναμης, ιδιαίτερα αφού οι ΗΠΑ επέβαλαν απαγόρευση ταξιδιών από και προς την Ευρώπη και ακολούθως, έκλεισαν τα σύνορά τους με τον Καναδά. Αυτός ο απομονωτισμός των ΗΠΑ σε αντίθεση με το άνοιγμα της Κίνας θα δημιουργήσει προβλήματα στην κοινή γνώμη της Δύσης, η οποία φαίνεται ότι διασπάται και οι Αμερικανοί επιστρέφουν στον απομονωτισμό.

Η Ουάσιγκτον διακινδυνεύει να καταστεί ο κορωνοϊός η πρώτη παγκόσμια κρίση χωρίς αμερικανική ηγεσία στην αντιμετώπισή της, αλλά αντίθετα με σημαντική κινεζική ηγεσία.

Η παγκόσμια τάξη πραγμάτων αλλάζει συνήθως αργά στην αρχή και σε δεύτερη φάση, μέσα από μία ξαφνική μεταβολή. Το τι και πόσο ρισκάρουν οι ΗΠΑ από το πλασάρισμα της Κίνας ως παγκόσμιας υπεύθυνης δύναμης, θα φανεί στο άμεσο μέλλον.