Τα τρία σενάρια για τις επιπτώσεις του νέου κορωνοϊού στην ελληνική οικονομία παρουσίασε το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Συγκεκριμένα, σε έκτακτη έκδοση με τίτλο «Αναλύσεις Επικαιρότητας», το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών αναφέρει πως η επίπτωση μιας πιθανής επιβράδυνσης της ευρωπαϊκής οικονομίας στο ελληνικό ΑΕΠ εκτιμήθηκε ήδη από το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο μέσω υποδείγματος σε 0,3 και 0,7%.
Οι βασικοί δίαυλοι επίδρασης στην ελληνική οικονομία είναι οι ακόλουθοι σύμφωνα με το ΚΕΠΕ:
• Υπηρεσίες ιατρικής περίθαλψης, αντιμετώπισης και παρακολούθησης της νόσου.
• Τουριστικές και ταξιδιωτικές υπηρεσίες, εστίαση και λοιπές υπηρεσίες (συνέδρια, εκθέσεις, διασκέδαση και ψυχαγωγία).
• Εμπόριο-μεταφορές.
• Παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες.
• Επενδυτικά έργα.
• Ιδιωτική κατανάλωση.
• Τιμές πρώτων υλών, άλλων αγαθών και υπηρεσιών.
• Αγορά εργασίας.
• Χρηματαγορές.
ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΠΕ
Τα τρία σενάρια είναι τα εξής:
- «Ήπιο σενάριο»: Η επιδημία περιορίζεται και ελέγχεται εντός του Μαρτίου. Προβλέπεται μείωση του ετήσιου ρυθμού μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ κατά 0,1%-0,3% για το 2020 σε σχέση με την ισχύουσα πρόβλεψη. Επιπτώσεις: α) Ήπιες επιπτώσεις στον τουρισμό, το εμπόριο και τις μεταφορές β) Οριακή επίδραση στην κατανάλωση και τις επενδύσεις.
- «Μετριοπαθές σενάριο»: Η επιδημία περιορίζεται και ελέγχεται εντός του δευτέρου τριμήνου του 2020. Προβλέπεται μείωση του ετήσιου ρυθμού μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ κατά 0,4%-0,6% για το 2020 σε σχέση με την ισχύουσα πρόβλεψη. Επιπτώσεις: α) Αυξημένες ανάγκες για ιατρική περίθαλψη και αντιμετώπιση του φαινομένου. β) Μέτριες επιπτώσεις στον τουρισμό, το εμπόριο και τις μεταφορές. Επηρεάζεται η τουριστική κίνηση κατά την περίοδο του Πάσχα, τον Μάιο και κατά τον πρώτο καλοκαιρινό μήνα. Εντονότερες είναι οι επιπτώσεις στις εισαγωγές και τις εξαγωγές. γ) Μέτριες επιπτώσεις στη βιομηχανία λόγω των διαταραχών στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες. δ) Μέτρια επίδραση στην κατανάλωση και τις επενδύσεις. ε) Επιπτώσεις περιορισμένης κλίμακας στα βασικά μεγέθη της αγοράς εργασίας.
- «Δυσμενές σενάριο»: Η επιδημία επεκτείνεται και στο τρίτο τρίμηνο του 2020. Προβλέπεται μείωση του ετήσιου ρυθμού μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ κατά 0,7%-0,9% για το 2020 σε σχέση με την ισχύουσα πρόβλεψη. Επιπτώσεις: α) Σημαντική δημοσιονομική δαπάνη για ιατρική περίθαλψη και αντιμετώπιση του φαινομένου. β) Σημαντικές επιπτώσεις στον τουρισμό, το εμπόριο και τις μεταφορές. Επηρεάζεται η τουριστική κίνηση κατά τη θερινή περίοδο και μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου. Πλήττονται σε σημαντικό βαθμό οι εισαγωγές και οι εξαγωγές. γ) Σημαντικές επιπτώσεις στη βιομηχανία λόγω των διαταραχών στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες. δ) Βαθύτερη επίδραση στην κατανάλωση και τις επενδύσεις, με σημαντική επιδείνωση των προσδοκιών και του οικονομικού κλίματος. ε) Επιπτώσεις μεγαλύτερης κλίμακας στα βασικά μεγέθη της αγοράς εργασίας.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι, στην τρέχουσα συγκυρία, ο βαθμός αβεβαιότητας αναφορικά με την εξάπλωση του νέου κορωνοϊού παραμένει σημαντικός. Με την πάροδο του χρόνου, θα είναι πιο εύκολο να αξιολογηθεί ποιο από τα σενάρια είναι περισσότερο πιθανό, καθώς, για παράδειγμα, στα τέλη Μαρτίου είτε θα έχει επιβεβαιωθεί είτε θα έχουμε απομακρυνθεί από το «ήπιο σενάριο».
Σημειώνεται ότι τα παραπάνω σενάρια ενδέχεται να επηρεαστούν είτε θετικά είτε αρνητικά από άλλους παράγοντες σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, όπως η αυξημένη τουριστική κίνηση εφόσον η χώρα θεωρηθεί ασφαλής προορισμός σε σχέση με άλλους, η εξέλιξη του μεταναστευτικού-προσφυγικού ζητήματος, η εξέλιξη των εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας, ΗΠΑ-ΕΕ και ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου και οι ευρύτερες γεωπολιτικές εξελίξεις. Απαραίτητη είναι η επαναξιολόγηση της κατάστασης μέσα στον Απρίλιο στη βάση των ενδείξεων και των στοιχείων που θα είναι τότε διαθέσιμα.
ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ALPHA BANK
H επιδημία του Covid-19 θα έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην παγκόσμια, όσο και στις επιμέρους οικονομίες το 2020, αναφέρει στο τελευταίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της η Alpha Bank, εκτιμώντας ότι το σχήμα της διαταραχής στο ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας, σε ένα βασικό σενάριο, αναμένεται να είναι το «V», να είναι δηλαδή περιορισμένης χρονικής διάρκειας – και να ενσκήψει κυρίως στο δεύτερο τρίμηνο και, μερικώς μόνο, στο τρίτο τρίμηνο του 2020.
Η αναπτυξιακή δυναμική του τρέχοντος έτους και κυρίως του επομένου τριμήνου θα προσδιορισθεί, μεταξύ άλλων, σε σημαντικό βαθμό από τη διάρκεια και την ένταση της επιδημίας Covid-19 αλλά και της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης στα σύνορα, αναφέρει η τράπεζα στην ανάλυσή της.
Το σχήμα της οικονομικής διαταραχής αναμένεται να προσδιοριστεί από:
(i) το κατά πόσο ο ιός υπόκειται σε εποχικό πρότυπο, δηλαδή πόσο εντονότερη είναι η εποχική κατανομή της μεταδοτικότητας του ιού, στους μήνες χαμηλών θερμοκρασιών, σε σχέση με τους μήνες υψηλών θερμοκρασιών.
(ii) τη χρονική διάρκεια που θα απαιτηθεί για την εισαγωγή του εμβολίου,
(iii) εάν μία χώρα είναι εκτεθειμένη σε διαταραχές από την πλευρά της ζήτησης ή της προσφοράς.
Πώς θα επηρεαστεί η ελληνική οικονομία
Σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ευρωζώνης, όπως για παράδειγμα η Γερμανία, οι οποίες φαίνεται ότι θα επηρεαστούν σημαντικά από τη διάτρηση της διεθνούς εφοδιαστικής αλυσίδας (shock από την πλευρά της προσφοράς), η ελληνική οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί από ένα ισχυρό shock στην πλευρά της ζήτησης.
Η διαταραχή ζήτησης (demand shock), που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, προέρχεται από δύο πηγές: πρώτον, τη μείωση της ζήτησης από το εξωτερικό, ως αποτέλεσμα της μεγαλύτερης της αναμενόμενης επιβράδυνσης της ευρωπαϊκής οικονομίας. δεύτερον, την ενίσχυση της αβεβαιότητας, η οποία μπορεί να αποδυναμώσει σημαντικά την καταναλωτική εμπιστοσύνη και τις επιχειρηματικές προσδοκίες, συμπιέζοντας την καταναλωτική δαπάνη και ενδεχομένως προσωρινά την επενδυτική δαπάνη.
Οι επιπτώσεις από τη διαταραχή στην πλευρά της προσφοράς αναμένεται να μην είναι το ίδιο σημαντικές στην ελληνική οικονομία, αλλά να μεταδοθούν περισσότερο μέσω της επιβράδυνσης της οικονομίας ορισμένων σημαντικών εταίρων της Ευρωζώνης.
Επιπτώσεις στους κλάδους της οικονομίας
Με βάση τα στοιχεία που είναι έως σήμερα διαθέσιμα, επιχειρείται μια αρχική εκτίμηση των επιπτώσεων των δύο εξωτερικών διαταραχών στους κλάδους της οικονομίας, συνεκτιμώντας τον χρονικό ορίζοντα:
Αρνητική επίδραση, ακόμα και σε βραχύ χρονικό ορίζοντα, στους κλάδους:
Τουρισμού
Ναυτιλίας
Αερομεταφορών
Εξαγωγικού εμπορίου μέσω οδικών μεταφορών
Λιανικού εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών
Αρνητική επίδραση, σε περίπτωση παρατεταμένης διαταραχής, στους κλάδους:
Αγοράς ακινήτων και κατασκευών
Εστίασης
Χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών
Θετική επίδραση, σε περίπτωση παρατεταμένης διαταραχής, στους κλάδους:
Φαρμακοβιομηχανίας
Υγείας
Ηλεκτρονικού εμπορίου
Συμπερασματικά, η Alpha Bank θεωρεί ότι η διαταραχή που θα επιφέρει στην οικονομία ο κορωνοϊός θα είναι πιθανότατα περιορισμένης χρονικής διάρκειας, επηρεάζοντας κυρίως το δεύτερο τρίμηνο και εν μέρει μόνο το πρώτο και το τρίτο τρίμηνο του 2020. Κατά συνέπεια, εκτιμάται ότι ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ θα επηρεαστεί μόνο εντός του 2020, χωρίς περαιτέρω αρνητική επίπτωση στην μακροχρόνια πορεία του.
ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ
Και οι δύο μελέτες παρέχουν συγκεκριμένα και αξιόλογα στοιχεία για τους διαύλους μέσα από τους οποίους ο κορωνοϊός θα επηρεάσει την ελληνική οικονομία.
Ωστόσο, και οι δύο μελέτες ενέχουν στοιχεία προσωρινότητας σε ό,τι αφορά την εξέλιξη και την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Ήδη, το πρώτο από τα σενάρια του ΚΕΠΕ έχει ακυρωθεί στην πράξη, δηλαδή στο τέλος Μαρτίου, δεν θα έχει αντιμετωπιστεί ο ιός. Από τις δύο μελέτες και από τις εξελίξεις σε παγκόσμια κλίμακα για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, φαίνεται ότι και το σενάριο V της Alpha Bank και το δυσμενές σενάριο του ΚΕΠΕ, συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι θα επηρεαστεί αρνητικά, όχι μόνο το δεύτερο τρίμηνο του 2020, αλλά και το τρίτο τρίμηνο, μερικώς ή πλήρως.
Το σενάριο της Alpha Bank για το σχήμα διαταραχής τύπου V στην ελληνική οικονομία, ίσως να στηρίζεται περισσότερο στο γεγονός ότι στις παλαιότερες πανδημίες SARS, MERS κ.λπ., αυτό το σχήμα είχε εμφανιστεί και αναπαραχθεί.
Αν μέχρι το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2020 δεν έχουν υπάρξει εξελίξεις στους τρόπους αναχαίτισης του κορωνοϊού με εμβόλιο -όλες οι πληροφορίες από τα διεθνή μέσα συμφωνούν ότι μπορεί να αναμένεται στα μέσα του 2021- ή και θεραπεία -από τις πολλές που δοκιμάζονται- τότε οι εξελίξεις στην οικονομία θα είναι απροσδιόριστες.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, οι εξελίξεις στην ευρωπαϊκή οικονομία, αλλά και στην παγκόσμια, έχουν εμφανίσει σενάρια -τα περισσότερα εκ των οποίων ιδιαίτερα δυσμενή- στο πλαίσιο των οποίων θα πρέπει να αξιολογηθούν και τα σενάρια για την ελληνική οικονομία.
