Ξεκίνησε η Επιχείρηση «Ειρήνη»Παύλος Χριστόπουλος

Στις 4 Μαΐου ξεκίνησε το επιχειρησιακό σκέλος της επιχείρησης «Ειρήνη» με τη γαλλική φρεγάτα Jean Bart και ένα αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας από το Λουξεμβούργο. Σύντομα θα ακολουθήσουν και οι άλλες δύο φρεγάτες από την Ιταλία και την Ελλάδα, αεροσκάφη από τη Γερμανία και την Πολωνία, καθώς και μία δύναμη για νηοψίες από τη Μάλτα.

Η δορυφορική υποστήριξη της επιχείρησης θα γίνεται από το European Satellite Center, ενώ υποβρύχια, drones και αεροσκάφη AWACS θα παρέχονται περιοδικά.

Διοικητής της επιχείρησης είναι ο Ιταλός ναύαρχος Fabio Agostini, με υποδιοικητή τον Γάλλο ναύαρχο Jean Michel Martinet. Η διοίκηση της επιχείρησης θα εναλλάσσεται κάθε εξάμηνο μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας. Επτά χώρες, Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Γερμανία, Πολωνία, Μάλτα και Λουξεμβούργο θα παρέχουν μέσα για την υλοποίηση της επιχείρησης, ενώ στο στρατηγείο της επιχείρησης θα συμμετέχει προσωπικό από 22 ευρωπαϊκές χώρες.

Ο κύριος στόχος της επιχείρησης «Ειρήνη» είναι η επιβολή εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η παρακολούθηση του παράνομου εμπορίου πετρελαίου από τη Λιβύη, καθώς και της παράνομης διακίνησης μεταναστών. Παράλληλα, όπως έγινε και με την επιχείρηση «Σοφία» τα τελευταία χρόνια, θα εκπαιδεύεται η ακτοφυλακή και το ναυτικό της Λιβύης.

Η επιχείρηση «Ειρήνη» θα κινηθεί πιο ανατολικά από την επιχείρηση «Σοφία», σε μία περιοχή που δεν αποτελεί πρώτη επιλογή κίνησης για τους λαθρεμπόρους, ενώ όσοι μετανάστες διασώζονται θα αποβιβάζονται πρώτα σε ελληνικά λιμάνια, πριν διαμοιραστούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε εθελοντική βάση.

Ωστόσο, η επιχείρηση «Ειρήνη» δέχτηκε ένα σημαντικό πλήγμα στην αρχή της. Η κυβέρνηση της Μάλτας αποφάσισε να αποσυρθεί από την επιχείρηση και να ανακαλέσει τη στρατιωτική ομάδα που θα έκανε τις νηοψίες. Αν και η Βαλέτα ανέφερε ότι διαφωνούσε με το να δεχτεί μετανάστες που θα διασώζονταν στη θάλασσα, διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η οπισθοχώρηση της Μάλτας σχετίζεται με την έντονη δραστηριότητα που ανέπτυξε το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών. Πληροφορίες από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αναφέρουν ότι επικρατεί εκνευρισμός για την κυβέρνηση της Μάλτας, όχι τόσο  για την επίδραση που θα έχει η αποχώρηση των Μαλτέζων στο επιχειρησιακό επίπεδο, όσο για συμβολικούς λόγους που αφορούν την εικόνα ενότητας που ήθελε να επιδείξει η ΕΕ.

Οι εξαρχής διαφαινόμενες αδυναμίες της επιχείρησης «Ειρήνη» ώθησαν ήδη τη Γαλλία να λάβει διαφορετικά μέτρα για την παρακολούθηση τουρκικών πλοίων που κατευθύνονται προς τη Λιβύη.

Σύμφωνα με γαλλική ιστοσελίδα, η Γαλλία, χωρίς να περιμένει την επιχείρηση «Ειρήνη», έχει εμπλέξει ιδιωτική εταιρεία στις παρακολουθήσεις. Πρόκειται για την εταιρεία CAE Aviation, η οποία έχει ξεκινήσει τις παρακολουθήσεις (1) από τα μέσα Απριλίου.

Η CAE Aviation είναι συνεργάτης των μυστικών υπηρεσιών της Γαλλίας και συγκεκριμένα της DGRE. Η συμβολή της στον εμφύλιο της Λιβύης εντοπίζεται το 2018, όταν στις μάχες για την ανακατάληψη της πόλης Ντέρνα, οι δυνάμεις του Χαφτάρ είχαν λάβει σημαντική βοήθεια από τη Γαλλία, με τη μορφή εναέριας αναγνώρισης που πραγματοποιούνταν από αεροσκάφη της CAE Aviation (2).

Σε πολιτικό επίπεδο, ο Φαγέζ αλ Σαράζ, με επιστολή του στις 23 Απριλίου που απευθύνονταν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, απέρριψε την επιχείρηση «Ειρήνη» ως μονομερή.

Αλλά και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ έχει εκφράσει στο παρελθόν, επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα της επιχείρησης «Ειρήνη», στο βαθμό που η ΕΕ δεν μπορεί να συγκεντρώσεις τις απαραίτητες στρατιωτικές προϋποθέσεις υλοποίησής της. Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι στα όργανα της ΕΕ υπάρχουν φωνές που θεωρούν την επιχείρηση «Ειρήνη» ως μονομερή και ότι η επιτήρηση του εμπάργκο όπλων θα πρέπει να κινηθεί και προς την κατεύθυνση των χερσαίων συνόρων της Λιβύης, από τα οποία διέρχεται η βοήθεια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Αιγύπτου.

Η Ελλάδα η οποία πόνταρε σε αυτή την επιχείρηση για να ανακόψει τη ροή τουρκικών εξοπλισμών προς την πλευρά Σαράζ, υποχώρησε στο θέμα της ηγεσίας της ναυτικής δύναμης, καθώς και στο θέμα του πρώτου λιμένα αποβίβασης τυχόν περισυλλεγμένων ναυαγών και μεταναστών, με αποτέλεσμα να βρίσκεται σε μετέωρη θέση.

Από την άλλη πλευρά, η επιμονή της Γαλλίας να υλοποιήσει την επιχείρηση, έστω και με τη χρήση ακόμη και πλάγιων μέσων, μπορεί να είναι ενδεικτική ότι το Παρίσι εξακολουθεί να πιέζει προς συγκεκριμένη κατεύθυνση για την έκβαση του εμφυλίου της Λιβύης.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

(1) https://www.africaintelligence.com/north-africa_business/2020/05/04/intelligence-paris-deploys-cae-aviation-to-keep-watch-over-turkish-arms-supplies-to-libya,108403768-ar1

(2) https://www.africaintelligence.com/north-africa_politics/2018/05/31/macron-and-haftar-play-cae-aviation-joker-in-derna,108312154-eve?ref=LibyanNewsBot&fbclid=IwAR1vnslNzas91KehzpmFOeYusVTXnh2jlvoWGoYJtmKnVlqzH869pPVBE2A