Το πρόσφατο ατύχημα στο κανάλι του Σουέζ το οποίο παρέλυσε το 12% του παγκόσμιου εμπορίου που διεξάγεται από τη θάλασσα, επιτάχυνε τα πάντα, φτάνοντας μέχρι τον σχεδιασμό μίας νέας τάξης πραγμάτων στο παγκόσμιο εμπόριο. Οι περισσότερες αλλαγές είχαν ήδη αποφασιστεί και το ατύχημα στο Σουέζ τις έφερε στην επιφάνεια.
Το μπλοκάρισμα του καναλιού του Σουέζ ακινητοποίησε φορτία αξίας $9,6 δις ημερησίως, επιταχύνοντας μία παγκόσμια μεταβολή στις εφοδιαστικές αλυσίδες που λειτουργούν με την αρχή του «just-in-time». Αυτό αναμένεται να έχει επιπτώσεις στη δομή οργάνωσης των μεγάλων βιομηχανιών, αλλά και στα συστήματα μεταφοράς αγαθών.
Το timing για την παράδοση αγαθών θα αλλάξει σύντομα, με τις πολυεθνικές του εμπορίου να ετοιμάζονται να αναδιαρθρώσουν τις εφοδιαστικές τους αλυσίδες, κατανοώντας ότι υφίστανται μεγάλη εξάρτηση από την αρχή του «just-in-time», όπου τα αγαθά πρέπει να παραδίδονται στα εργοστάσια και αλλού, όταν ζητηθούν. Πρόκειται για μία διαδικασία που μειώνει ενδιάμεσα κόστη και έξοδα αποθήκευσης, αλλά σε περιπτώσεις όπως αυτή του ατυχήματος του Σουέζ, μπορεί να είναι κοστοβόρα με όρους αβεβαιότητας. Στην πραγματικότητα, αν ένα προϊόν, μόλις ζητηθεί, πρέπει να φορτωθεί σε ένα πλοίο και να αποσταλεί, τότε υπάρχει οπωσδήποτε μία αύξηση του κινδύνου, όπως έγινε εμφανές τις τελευταίες ημέρες.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις αρχίζουν ήδη να αλλάζουν τις εφοδιαστικές τους αλυσίδες, υιοθετώντας την αρχή «just-in-case». Αυτή η αρχή αυξάνει τα κόστη καταγραφής και αποθήκευσης εμπορευμάτων, αλλά αποφεύγονται οι εκπλήξεις. Ακολουθώντας αυτή την αρχή, οι βιομηχανίες θα πρέπει να διατηρούν μεγαλύτερα στοκ εφοδίων, ενδιάμεσων υλικών, αποθηκευτικούς χώρους και επιπλέον εργατικό δυναμικό για να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της διαδικασίας παραγωγής, καταγραφής και αποθήκευσης. Πρόκειται για την επιστροφή σε ένα μοντέλο που έχει κοινά στοιχεία με αυτό που υπήρχε πριν από την παγκοσμιοποίηση.
Σε αυτά πρέπει να προστεθεί και η πανδημία, η οποία άνοιξε τον δρόμο. Οι εφοδιαστικές αλυσίδες διαλύθηκαν για μεγάλο διάστημα, ακυρώνοντας στην πράξη την αρχή του «just-in-time». Αυτή η εξέλιξη ώθησε πολλές εταιρείες να σκεφτούν την ανάγκη επανασχεδιασμού των εφοδιαστικών τους αλυσίδων.
Πριν από λίγες ημέρες ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν επεσήμανε την τρωτότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων σε τέσσερις τομείς: στα φαρμακευτικά προϊόντα, στις σπάνιες γαίες, στους ημιαγωγούς και στις μπαταρίες υψηλής χωρητικότητας. Οι αμερικανικές αρχές κινούνται στη λογική της αναθεώρησης της λειτουργίας των εφοδιαστικών αλυσίδων σε τομείς όπως, η άμυνα, η δημόσια υγεία, οι τεχνολογίες επικοινωνιών, η παραγωγή τροφίμων, οι μετακινήσεις και η ενέργεια.
Σε γεωπολιτικό επίπεδο, εκτός από τις κινήσεις των ΗΠΑ, υπάρχει και η Κίνα. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι οι μεγάλες κινεζικές εταιρείες θα προσπαθήσουν να ξεπεράσουν τις καθυστερήσεις στις θαλάσσιες μεταφορές, αναζητώντας διέξοδο στις χερσαίες μεταφορές. Αν το επιτύχουν, αυτό θα σημαίνει ότι θα υπάρξει μία μεγάλη άνοδος στις διηπειρωτικές σιδηροδρομικές μεταφορές, που είναι ασφαλέστερες από τις αντίστοιχες θαλάσσιες.
Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι περισσότερα από 2.000 εμπορικά τραίνα ταξίδευσαν από την Κίνα στην Ευρώπη το πρώτο δίμηνο του 2021, διπλάσιος αριθμός από αυτόν του ίδιου διμήνου του 2020. Ήταν η εποχή που ο κορωνοϊός είχε πλήξει την Κίνα, αλλά όχι την Ευρώπη και το Πεκίνο αφού είχε εφαρμόσει τα πρώτα σκληρά lockdown, είχε διαβλέψει ότι θα χρειάζονταν αλλαγές στις εφοδιαστικές του αλυσίδες, αν εξαπλώνονταν η πανδημία.
