Το τιτάνιο και το μέλλον του F-35Κώστας Κουρτίδης

Η BAE Systems, η Airbus Group και η Dassault παρακολουθούν τη συνεχιζόμενη δικαστική διαμάχη μεταξύ της Lockheed Martin και της Howmet, ενός μεγάλου προμηθευτή τιτανίου στη Δύση. Τα στοιχεία της υπόθεσης αποκαλύπτουν τα τεράστια διακυβεύματα γύρω από αυτό το σπάνιο μέταλλο, απαραίτητο για την παραγωγή μαχητικών αεροπλάνων, αλλά επίσης και πιο δυσεύρετο από τότε που έκλεισε η ρωσική αγορά.

Μια επιστολή που έστειλε η Howmet Aerospace στους μεγάλους πελάτες της αμυντικής βιομηχανίας στις ΗΠΑ τον Ιανουάριο 2024, ταρακούνησε τη βιομηχανία στα θεμέλιά της: η εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει όλες τις πωλήσεις εξαρτημάτων τιτανίου 64-ELI από την 1η Ιανουαρίου 2025.

Το Titanium 64-ELI είναι ένα ζωτικής σημασίας υλικό για την αεροδιαστημική βιομηχανία, ειδικά για την παραγωγή μαχητικών αεροσκαφών. Η Howmet, μέσω της θυγατρικής της RTI, είναι ένας από τους κύριους προμηθευτές αυτού του μετάλλου στη Δύση.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η κύρια πηγή προμήθειας της Howmet ήταν η Ρωσία. Με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η ρωσική αγορά έκλεισε, με αποτέλεσμα το κόστος της προμήθειας να εκτιναχθεί στα ύψη.

Η Lockheed Martin, πελάτης της Howmet, έχει καταθέσει αγωγή εναντίον της εταιρείας για να την αναγκάσει να σεβαστεί τη συμφωνημένη τιμή για το τιτάνιο. Η Howmet, από την πλευρά της, κατέθεσε ανταγωγή και ισχυρίζεται ότι οι πελάτες πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της αγοράς.

Τα περισσότερα από τα στοιχεία της υπόθεσης καλύπτονται από μυστικότητα, αποδεικνύοντας το υψηλό διακύβευμα: την ικανότητα να συνεχίσει να παράγει το αμερικανικό μαχητικό αεροπλάνο τελευταίας γενιάς, το F-35, με λογικό κόστος.

Η Lockheed Martin λέει ότι η έλλειψη τιτανίου απειλεί την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ και τις σχέσεις με τους συμμάχους τους, που περιμένουν την παράδοση των F-35, συμπεριλαμβανομένου του Βελγίου, της Σιγκαπούρης και μιας άγνωστης χώρας που μπορεί να είναι η Ταϊβάν.

Η Ταϊβάν, η οποία εδώ και καιρό ενδιαφέρεται για την αγορά του F-35, έχει αναπτύξει το δικό της μαχητικό πέμπτης γενιάς με τη βοήθεια της «Angel Task Force». Το αεροσκάφος έχει αξιοσημείωτες ομοιότητες με το F-35, με εξαίρεση τον κινητήρα.

Το πρόβλημα έλλειψης τιτανίου δεν είναι μοναδικό στη Lockheed Martin. Η Howmet έχει συμβάσεις με μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες αεροδιαστημικής, συμπεριλαμβανομένων των BAE Systems, Airbus Group και Dassault Aviation.

Η ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Σε μια σημαντική απόφαση στις αρχές Ιανουαρίου, ένας ομοσπονδιακός δικαστής διαπίστωσε ότι η Howmet Aerospace, πιθανότατα παραβίασε τη σύμβασή της κλιμακώνοντας την τιμή του τιτανίου. Ωστόσο, η ετυμηγορία του δικαστή Reed O’Connor υπογραμμίζει επίσης ότι αυτό δεν αποτελεί άμεση απειλή για το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35.

Η Lockheed Martin είχε υποστηρίξει ότι οι ενέργειες του Howmet αποτελούσαν σοβαρή απειλή για την εθνική ασφάλεια λόγω πιθανών καθυστερήσεων στις παραδόσεις των αεροσκαφών F-35. Σε αντίθεση με αυτόν τον ισχυρισμό, ο δικαστής επεσήμανε ότι το πρόγραμμα F-35 ήδη αντιμετωπίζει επιπλέον και άσχετες με το τιτάνιο καθυστερήσεις.

Παρά την αγωγή της Lockheed που επιδιώκει να επιβάλει τους αρχικούς όρους της σύμβασης, ο δικαστής O’Connor δεν υποχρέωσε τη Howmet να συνεχίσει να προμηθεύει τιτάνιο στην προηγουμένως χαμηλότερη τιμή. Η δικαστική υπόθεση έχει ρίξει ακούσια φως σε ορισμένες εσωτερικές πτυχές του προγράμματος F-35, υπογραμμίζοντας την πολυπλοκότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας και τις προκλήσεις της διαχείρισης του κόστους και των καθυστερήσεων σε ένα κρίσιμο αμυντικό έργο.

Καθώς η υπόθεση εξελίσσεται στο δικαστήριο, μένει να οριστεί η ημερομηνία της επόμενης ακρόασης.

Η δικαστική διαμάχη μεταξύ της Lockheed Martin και της Howmet θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια αεροδιαστημική βιομηχανία. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα πρέπει να βρουν εναλλακτικές λύσεις για την προμήθεια τιτανίου ή κινδυνεύουν να καθυστερήσουν ή ακόμη και να ακυρώσουν τα προγράμματα παραγωγής αεροσκαφών τους.