Ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Άντονι Μπλίνκεν έστειλε στον πρόεδρο του Αφγανιστάν Ασράφ Γκάνι, μία επιστολή για τη διαδικασία ειρήνευσης στη χώρα. Στην επιστολή των τεσσάρων σημείων περιλαμβάνονται [1]:
Πρώτον, ένας συντονισμένος διάλογος υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στον οποίον θα συμμετέχουν εκτός από την κυβέρνηση και τους Ταλιμπάν, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, το Πακιστάν και το Ιράν. Εδώ είναι σαφής η πρόθεση των ΗΠΑ να περιλάβουν όλους όσοι τα προηγούμενα χρόνια είχαν εμπλακεί με έμμεσους ή άμεσους τρόπους στον αφγανικό εμφύλιο.
Δεύτερον, στον βαθμό που σταθεροποιηθεί η κατάπαυση του πυρός για την οποία αναζητείται ένας οδικός χάρτης ─από τους Ταλιμπάν ζητείται εκεχειρία 90 ημερών, ένα αίτημα που ήδη είχε τεθεί από τη διοίκηση Τραμπ, αλλά οι Ταλιμπάν το αγνόησαν─ μπορεί να προχωρήσει η συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας.
Τρίτον, οι ΗΠΑ επιθυμούν ο τελικός γύρος των διαπραγματεύσεων να γίνει στην Τουρκία, δίνοντας στην Άγκυρα ρόλο στο πολυδιάστατο σύστημα διαλόγου και διαπραγματεύσεων.
Τέταρτον, η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη χώρα ─η οποία σύμφωνα με τη συμφωνία που έχει υπογραφεί τον Φεβρουάριο του 2020 θα πρέπει να λάβει χώρα τον Μάϊο του 2021, αλλά το Πεντάγωνο ζήτησε να αναθεωρηθεί η απόφαση─ μπορεί να γίνει τον Μάϊο του 2021, αν οι συνθήκες είναι ώριμες. Στόχος, εκτός από την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, είναι η αποκλιμάκωση της βίας και η αποτροπή της εαρινής επίθεσης των Ταλιμπάν.
Η επιστολή κάνει σαφές ότι υπάρχει ο κίνδυνος με την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, οι Ταλιμπάν να επιτύχουν γρήγορες και αποφασιστικές νίκες κερδίζοντας εδάφη, στον βαθμό που οι στρατιωτικές δυνάμεις του Αφγανιστάν δεν είναι ακόμα οργανωμένες.
ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ
Το ερώτημα που υπάρχει ─και όχι μόνο στην Ελλάδα─ είναι γιατί δίνεται ρόλος στην Τουρκία. Είναι εμφανές ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν θέλει να απομονώσει την Άγκυρα και αναγνωρίζει τον ρόλο του διαμεσολαβητικού παράγοντα που μπορεί να έχει το πολιτικό Ισλάμ, δηλαδή το Κατάρ και η Τουρκία ─οι οποίες αντιπροσωπεύουν τον αντί status quo παράγοντα στη Μέση Ανατολή─ για συγκεκριμένες υποθέσεις.
Ήδη, η ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ για το Αφγανιστάν, Ντέμπορα Λάιονς βρίσκεται αυτές τις ημέρες στο Κατάρ, στο οποίο οι Ταλιμπάν έχουν μία ημιεπίσημη διπλωματική παρουσία. Εκεί αναμένεται και ο ειδικός απεσταλμένος της Ουάσιγκτον, Ζαλμάι Χαλιλζάντ ο οποίος προσπαθεί εδώ και καιρό, να επιτύχει μία συμφωνία ανάμεσα στην κυβέρνηση της Καμπούλ και στους Ταλιμπάν.
Για την κυβέρνηση Μπάιντεν αποτελεί προτεραιότητα το κλείσιμο της υπόθεσης, με τον δυνατόν καλύτερο και ταχύτερο τρόπο. Αυτός ήταν άλλωστε και ο στόχος της κυβέρνησης Τραμπ.
Είναι εμφανές ότι για την επίτευξη αυτού του στόχου, οι ΗΠΑ προσπαθούν να διανείμουν τις ευθύνες για το μέλλον της χώρας στις μεγάλες δυνάμεις του παγκόσμιου συστήματος και στις ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις όπως το Πακιστάν και το Ιράν. Παράλληλα, προσπαθούν να αποχωρήσουν από την κεντρική θέση αυτού του πολέμου, αφού μπορεί να μην φοβούνται μία στρατιωτική ήττα, αλλά φοβούνται την αποτυχία του state building, όπως έγινε σε μεγάλο βαθμό και στο Ιράκ.
