Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022, επικρατούσε η άποψη ότι η ρωσική οικονομία θα πέσει τρομερά ήδη το 2022 και το 2023 θα έπεφτε ακόμη περισσότερο. Φαίνεται όμως ότι αυτό δεν ισχύει.
Το ΔΝΤ βελτίωσε τις προβλέψεις του για τη ρωσική οικονομία για τα επόμενα δύο χρόνια και μείωσε τις προσδοκίες για τις ΗΠΑ. Η πρόβλεψη του ΔΝΤ λέει ότι το 2022 η Ρωσία δεν γνώρισε οικονομική ύφεση 3,4% (τώρα υπολογίζεται στο 2,2%). Σύμφωνα με την ίδια πρόβλεψη, το 2023 η ρωσική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 0,3% του ΑΕΠ και το 2024 κατά 2,1% (2,6% και 0,6% καλύτερα από τις προβλέψεις του Οκτωβρίου, αντίστοιχα).
Η οικονομία των ΗΠΑ, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, θα αναπτυχθεί κατά 1% το 2024 (0,2% χειρότερη από την προηγούμενη πρόβλεψη) και κατά 1,4% το 2023 (0,4% καλύτερα).
Το ΔΝΤ βελτίωσε τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη του ΑΕΠ της Κίνας στο 5,2% φέτος.
Αυτή η πρόσφατη έκθεση δείχνει ότι η πτώση της ρωσικής οικονομίας το 2022 δεν ήταν τόσο σημαντική όσο αναμενόταν στη Δύση, και το 2023, μπορεί να αναμένεται μια μικρή οικονομική ανάπτυξη, του ύψους 0,3%. Αυτό συμπίπτει και με την πρόβλεψη δυτικών οικονομολόγων για τη συνέχιση των διεργασιών ύφεσης στην Ευρωζώνη, όπου ορισμένες χώρες βρίσκονται στην πραγματικότητα σε κατάσταση ύφεσης και ορισμένες βρίσκονται στα πρόθυρα. Πριν από λίγες ημέρες, οι Times παραδέχτηκαν ωμά ότι, παρά τις προηγούμενες προσδοκίες, τα οικονομικά προβλήματα της Βρετανίας αποδείχθηκαν πιο σοβαρά από αυτά της Ρωσίας.
Ο λόγος είναι σαφής και απλός: η Ρωσία, αναγνωρίζει η νέα έκθεση του ΔΝΤ, δεν έχει εκδιωχθεί από την παγκόσμια οικονομία και συνεχίζει να εμπορεύεται τα πιο στρατηγικά περιουσιακά της στοιχεία, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Τόσο πολύ που ούτε το ανώτατο όριο τιμής του αργού πετρελαίου που προτάθηκε από τους G7, γράφει το ΔΝΤ, δεν φαίνεται να έχει πιθανές επιπτώσεις: «Στο τρέχον επίπεδο του ανώτατου ορίου τιμών του πετρελαίου, οι όγκοι εξαγωγών ρωσικού αργού πετρελαίου δεν πρέπει να επηρεαστούν σε σημαντικό βαθμό, με το ρωσικό εμπόριο να συνεχίζει να ανακατευθύνεται με κυρώσεις σε χώρες που δεν επιβάλλουν κυρώσεις», γράφει το ΔΝΤ στην έκθεση.
ΟΙ ΤΡΙΓΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ
Από την περίπτωση των κινητών τηλεφώνων με την Αρμενία μέχρι πιο πρόσφατα παραδείγματα συναλλαγών με την Τουρκία, την Κίνα, τη Λευκορωσία, το Καζακστάν και την Κιργιζία, το μοτίβο είναι σαφές: τα αγαθά φτάνουν σε χώρες που είναι φίλες ή γεωγραφικά κοντά στη Ρωσία και αποφεύγουν τις κυρώσεις με το να «επανακαθορίζονται» ως εμπορεύματα των χωρών διέλευσης. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πράγματα, τα ταμεία της Μόσχας παραμένουν σε βιώσιμα επίπεδα λαμβάνοντας υπόψη τα έσοδα από φυσικό αέριο και πετρέλαιο και επιτρέπουν στη Ρωσία να διατηρήσει τη συναλλαγματική ισοτιμία του ρουβλιού, σε επίπεδα μακριά από τον συναγερμό των πρώτων μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
«Τα περισσότερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έχουν σταματήσει να μεταφέρουν αγαθά όπως τηλέφωνα, πλυντήρια ρούχων και ανταλλακτικά αυτοκινήτων στο λιμάνι της Αγίας Πετρούπολης», σημειώνουν οι New York Times. «Αντίθετα, τέτοια προϊόντα μεταφέρονται με φορτηγά ή τρένα από τη Λευκορωσία, την Κίνα και το Καζακστάν. Η Fesco, ο ρωσικός μεταφορέας, πρόσθεσε νέα πλοία και νέα λιμάνια σε μια διαδρομή με την Τουρκία που μεταφέρει ρωσικά βιομηχανικά αγαθά, οικιακές συσκευές και ηλεκτρονικά μεταξύ Νοβοροσίσκ και Κωνσταντινούπολης». Και αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα μεταξύ πολλών. Υπάρχει η πιθανότητα ότι τον Δεκέμβριο 2022 τα επίπεδα του εμπορίου έφτασαν τα επίπεδα πριν από την εισβολή, τόσο πολύ που ο Μάθιου Κλάιν, Αμερικανός οικονομολόγος, έκανε τον υπολογισμό ότι τον Νοέμβριο, η Ρωσία ήταν μόλις 15% χαμηλότερα από το επίπεδο εξωτερικού εμπορίου της, σε σύγκριση με το επίπεδο πριν από την εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022.
Το περιοδικό που ειδικεύεται σε θέματα της Αρκτικής, Barents Observer, υπογράμμισε ότι στο λιμάνι του Μούρμανσκ, που βρίσκεται βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, κέντρο για τις εξαγωγές πετρελαίου, οι 50 εκατομμύρια τόνοι αγαθών ετησίως διατηρήθηκαν ουσιαστικά και το 2022, χάρη στον νέο τριγωνισμό των εξαγωγών αργού πετρελαίου. Πέρυσι, τα τουρκικά λιμάνια της Αλεξανδρέττας και του Ζονγκουλνάκ, το αιγυπτιακό λιμάνι Πορτ Σάιντ και επίσης η Βομβάη, στην Ινδία, ξεχώρισαν μεταξύ των προορισμών ρωσικού πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων που αναχωρούσαν από το Μούρμανσκ. Ακολούθησαν απευθείας αποστολές στη Βραζιλία, στη Λιβύη, στο Μαρόκο και στην Κίνα. Ειδικότερα, μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου, η Ινδία (40%) και η Τουρκία (21%) αγόρασαν σχεδόν τα δύο τρίτα του πετρελαίου που εξήγαγε η Ρωσία εκείνη την περίοδο.
Ωστόσο, η αντίθετη πλευρά της οικονομικής ανάκαμψης είναι η μείωση των εναλλακτικών λύσεων και το τέλος της οικονομικής ολοκλήρωσης με τους δυτικούς βιομηχανικούς και τεχνολογικούς εταίρους. Θα ακολουθήσει μια αυξανόμενη εξάρτηση από την Κίνα για κρίσιμες τεχνολογίες, όπως οι μικροεπεξεργαστές.
Στην πραγματικότητα, όλα αυτά αποτελούν έναν σημαντικό δείκτη της ικανότητας προσαρμογής του υπάρχοντος ρωσικού οικονομικού συστήματος και των συνεχιζόμενων διαδικασιών αναπροσανατολισμού του εμπορίου και των ροών πρώτων υλών, ορισμένες από τις οποίες παραμένουν άθικτες, αποφεύγοντας τις επιπτώσεις των οικονομικών κυρώσεων. Η διατήρηση της οικονομικής σταθερότητας και των ροών εξαγωγών-εισαγωγών εμπορευμάτων μέσω φιλικών χωρών είναι ένα σημαντικό στοιχείο της ικανότητας της Μόσχας να διεξάγει μακροχρόνιο πόλεμο κατά της Ουκρανίας και του ΝΑΤΟ και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του στρατού και του στρατιωτικού-βιομηχανικού πλέγματος, διατηρώντας παράλληλα επαρκή επίπεδα κατανάλωσης.
