Στις 7 Φεβρουαρίου δημοσιεύτηκε σε αυτή την ιστοσελίδα, άρθρο με τον τίτλο «Το πείραμα της GAMESTOP». Αντιγράφουμε από το κείμενο αυτό:
Η ιστορία της GAMESTOP χαιρετίστηκε από πολλούς ως μία νίκη των ανθρώπων του διαδικτύου, αλλά και ως μία επίδειξη ισχύος των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης απέναντι στους ισχυρούς των τραπεζών και των funds. Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος.
Η άλλη όψη, σχετίζεται με μία τάση που δεν μπορεί να ανακοπεί και σχετίζεται με την ασταμάτητη διάχυση των τεχνολογιών πληροφορικής που οδηγεί στη σταδιακή απώλεια της ισχύος των κεντρικών δομών, προς όφελος της αυτο-οργανωμένης και ανεξέλεγκτης συμπεριφοράς. Πρόκειται για μία εξέλιξη αποδιαμεσολάβησης μεταξύ των ατόμων και των θεσμών, με τους τελευταίους να χάνουν όλο και μεγαλύτερο μέρος της ισχύος τους.
Τα παραδείγματα είναι πολλά για να αγνοηθούν. Τα πειράματα για άμεση δημοκρατία, οι διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις ενάντια σε θεσμούς και εταιρείες, η δημιουργία οικονομικής αξίας μέσα από τα κρυπτονομίσματα και τώρα, ο περιορισμός των χρηματοπιστωτικών αγορών, θέτουν σε κίνδυνο τα παραδοσιακά συστήματα λειτουργίας και ελέγχου. Και αυτό αφορά όχι μόνο το κράτος, αλλά και το σύνολο των θεσμών.
Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, το κοινωνικό συμβόλαιο κινδυνεύει να διαρραγεί, αφού το κράτος θα αποδυναμώνεται. Επιστρέφοντας όμως στο σήμερα, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η απάντηση σε θέματα ανάλογα της GAMESTOP δεν μπορεί να προέλθει από τα funds και τις τράπεζες. Αναγκαστικά θα προέλθει από το κράτος για να αντιμετωπιστεί ο κλάδος της ψηφιακής τεχνολογίας, ο οποίος λειτουργώντας με βάση τη λογική του κέρδους, υπονομεύει τους υπάρχοντες μηχανισμούς σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.
Σε ό,τι αφορά το οικονομικό επίπεδο, τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα ─όχι ότι οι εταιρείες ψηφιακής τεχνολογίας είναι μικρού μεγέθους─ θα πιέσουν το κράτος σε διατύπωση νέων ρυθμίσεων που θα διασφαλίζουν σε κάποιον βαθμό, το θεσμικό πλαίσιο στο οποίο είχαν συνηθίσει να λειτουργούν. Με βάση την παλιά ορολογία της Αριστεράς, θα χρειαστεί κρατική παρέμβαση μέσα στα πλαίσια του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού. Ωστόσο και αυτές οι ρυθμίσεις δεν θα είναι εύκολες, στον βαθμό που θα εμπλέκεται μεγάλος αριθμός ατόμων μέσα από το διαδίκτυο.
Στο πολιτικό επίπεδο, η απώλεια της ισχύος του κράτους, η οποία αναγκαστικά θα δημιουργήσει και μία κρίση νομιμοποίησής του, μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια της ισχύος μίας χώρας. Αυτό μπορεί να είναι καταστροφικό για δύο λόγους: Ο πρώτος αφορά τη συνέχιση της ύπαρξης της ιεραρχικής αλυσίδας ισχύος των χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο, επομένως οποιαδήποτε υποβάθμιση στην αλυσίδα αυτή μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Ο δεύτερος σχετίζεται με τη φύση των σύγχρονων απειλών, με τη συνύπαρξη συμβατικών και ασύμμετρων απειλών. Η αποτυχημένη αντιμετώπιση των δεύτερων θα αποδιαρθρώσει δομές και θεσμούς σε μία χώρα, με αποτέλεσμα την αποδιάρθρωση και της κοινωνικής συνοχής.
Προς το παρόν, η συζήτηση στο εσωτερικό των χωρών της Δύσης κατευθύνεται στο αν αντιμετωπίζουν μία αλλαγή στα βασικά δικαιώματα ─τα οποία μέχρι τώρα εγγυόνταν την κοινωνική συνύπαρξη─ προς την κατεύθυνση των ατομικών αιτημάτων απέναντι στους θεσμούς, με οποιοδήποτε κόστος.
ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Πριν από λίγο καιρό δύο οικονομολόγοι, οι Paolo Ciocca Claudia και Biankotti δημοσίευσαν μια έκθεση με τίτλο «Financial Markets and Social Media: Lessons from Information Security». Στόχος είναι να αναδειχτεί η κατεύθυνση μιας αποτελεσματικής επιρροής των κοινωνικών πλατφορμών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στους επενδυτές.
Οι συγγραφείς θεωρούν ότι η επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα εξακολουθήσει να υπάρχει, στον βαθμό που οι νεότερες γενιές θα εξακολουθήσουν να αποταμιεύουν και να επενδύουν. Επισημαίνουν όμως, ότι οι κοινωνικές πλατφόρμες αποτελούν οχήματα παραπληροφόρησης και χειραγώγησης της συμπεριφοράς των ανθρώπων. Από εδώ, προκύπτουν νέες προκλήσεις για τις εποπτικές και ρυθμιστικές αρχές.
Για τις φιλελεύθερες δημοκρατίες με τις ανεξάρτητες εποπτικές αρχές του χρηματοπιστωτικού τομέα, οι προκλήσεις αυτές είναι σύνθετες. Για την αποφυγή επιχειρήσεων παραπληροφόρησης και χειραγώγησης αυτές οι εποπτικές αρχές είναι υποχρεωμένες να συνεργαστούν με τις μυστικές υπηρεσίες. Η συνεργασία τους δεν θα είναι εύκολη και θα πρέπει να καθοριστεί επακριβώς. Αυτός ο προσδιορισμός των ορίων και ο τρόπος συνεργασίας μεταξύ των μυστικών υπηρεσιών και των εποπτικών αρχών του χρηματοπιστωτικού συστήματος, θα πρέπει να αποτελέσει έργο της κυβέρνησης.
Αν οι κυβερνήσεις δεν μπορέσουν να ανταποκριθούν σε αυτές τις απαιτήσεις, τότε θα πρέπει να προετοιμαστούν για να αντιμετωπίσουν νέες περιπτώσεις GAMESTOP. Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, φαίνεται ότι αυξάνεται η τάση για εμπλοκή στις χρηματιστηριακές δραστηριότητες μη επαγγελματιών επενδυτών. Σύμφωνα με την εταιρεία Apptopia οι πρώτες επτά εφαρμογές χρηματιστηριακών συναλλαγών, που δεν συνδέονται με παραδοσιακές εταιρείες επενδύσεων, παρουσίασαν αύξηση 126% των χρηστών τους στις ΗΠΑ, μεταξύ του 2015 και 2019. Μία από τις πιο δημοφιλείς πλατφόρμες, η Robinhood, στην ΙΡΟ που έκανε τον Ιούνιο 2021, ανακοίνωσε ότι διαχειρίζεται 18 εκατομμύρια λογαριασμούς.
Οι συστάσεις των δύο οικονομολόγων δεν είναι εύκολο να εφαρμοστούν. Η συνύπαρξη χρηματιστηριακών αρχών και μυστικών υπηρεσιών δεν είναι εύκολη, ακόμα και αν υπάρξει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο λειτουργίας. Με τα δεδομένα αυτά, όλοι περιμένουν την επόμενη περίπτωση GAMESTOP.
