Η μη συμμετοχή των άμεσα εμπλεκομένων LNA του Χαφτάρ και GNA του Σάρατζ, χαρακτηρίζει τη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη. Και κανένα σχέδιο εκεχειρίας, πολύ περισσότερο αυτό που εμφανίστηκε στη Διάσκεψη, δεν μπορεί να σταθεί χωρίς τη συναίνεση των δύο πλευρών.
Από το σημείο αυτό, το θέμα παραπέμπεται στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για να αποφασίσει το αν θα υπάρξει μηχανισμός κυρώσεων στους παραβάτες της εκεχειρίας –που θα αφεθεί σε επιτροπές επιτήρησης που συμφωνήθηκαν στο Βερολίνο–, καθώς και το ενδεχόμενο ανάπτυξης μίας πολυεθνικής ειρηνευτικής αποστολής, στην κατεύθυνση της οποίας πιέζει η Ιταλία.
Με τη μεταφορά των επόμενων αποφασιστικών βημάτων στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η προσπάθεια της Γερμανίας για παρέμβαση στο θέμα της Λιβύης –η οποία χαρακτηρίστηκε μεταξύ άλλων από τον άκομψο αποκλεισμό της Τυνησίας και της Ελλάδας– δεν δείχνει να έχει τα εχέγγυα για καλύτερη τύχη από τις προηγηθείσες διασκέψεις του Παρισιού και του Παλέρμο ή τις μεσολαβητικές προσπάθειες στο Αμπού Ντάμπι και στη Μόσχα.
Σε γενικές γραμμές, η τύχη της Συρίας παραμένει στα χέρια εκείνων που έχουν δείξει απρόθυμοι να τερματίσουν τον πόλεμο.
ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Η επανεκκίνηση της Επιχείρησης «Σοφία» από την EUNAVFOR MED με αποστολή τον έλεγχο του εμπάργκο όπλων που συμφωνήθηκε στο Βερολίνο, αποτελεί μία δράση από την πλευρά της ΕΕ, η οποία δεν πρόκειται να επηρεάσει τη δυναμική των συγκρούσεων στο έδαφος της Λιβύης.
Πληροφορίες των τελευταίων ωρών από τη Λιβύη αναφέρουν ότι, εξακολουθούν να επανδρώνονται και να εξοπλίζονται οι ένοπλες ομάδες Sultan Murad, Sulayman Shah και Liwa Muatasim, με μαχητές από τη Συρία που προωθεί η Τουρκία. Η τελευταία έχει διευρύνει σημαντικά τον κλοιό προστασίας του GNA, εγκαθιστώντας στη Λιβύη αντιαεροπορικά συστήματα και συσκευές παρεμβολών που παρεμποδίζουν ουσιαστικά την αεροπορική επικυριαρχία των ΗΑΕ στη Λιβύη.
Οι δυνάμεις του Χαφτάρ βρίσκονται ελάχιστα πριν από την τελική νίκη. Αν θεσμοθετηθεί τώρα μία ειρηνευτική διαδικασία, ο Χαφτάρ θα ακινητοποιηθεί και θα χάσει, αφού οι δυνάμεις του βρίσκονται έξω από την Τρίπολη. Οι ξένες δυνάμεις που υποστηρίζουν το LNA θα ήθελαν την ολοκληρωτική νίκη του, για αυτό και αντιτίθενται στην άμεση επιβολή της ειρήνης.
Το ότι οι πετρελαιοπηγές και οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις παρέμειναν κλειστές τη Δευτέρα 20/1, αποτελεί μία ένδειξη ότι οι δυνάμεις του LNA δεν πτοήθηκαν από τα αποτελέσματα της Διάσκεψης του Βερολίνου. Η περικοπή των 380 χιλιάδων βαρελιών/ημέρα, ήρθε να προστεθεί σε αυτή των 560 χιλιάδων. Το LNA θεωρεί ότι με τα χρήματα που λαμβάνει η Κεντρική Τράπεζα της Λιβύης, χρηματοδοτούνται επιχειρήσεις κατά των στρατευμάτων του Χαφτάρ.
Η εμπλοκή της Τουρκίας και της Ρωσίας στη Λιβύη, δεν αποτελούν κινήσεις που δείχνουν κάποια ιδιαίτερη πολιτική ικανότητα. Δεν θα είχαν αυτή την ευκαιρία, αν η στάση της Γαλλίας ήταν περισσότερο συνεκτική και δεν δημιουργούσε ρήγματα μέσα στην ΕΕ, που ούτως ή άλλως, είναι περιορισμένων δυνατοτήτων στη διαχείριση εξωτερικών κρίσεων. Αυτή η απερισκεψία της ΕΕ, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η παρουσία της Γαλλίας στη Λιβύη για πέντε χρόνια ήταν διπλωματική και ελάχιστα στρατιωτική, άνοιξε την πόρτα στη Μόσχα και την Άγκυρα.
Οι ειρηνευτικές συνομιλίες που προηγήθηκαν στη Μόσχα, ασχέτως αν απέτυχαν λόγω της στάσης του Χαφτάρ, έδειξαν στην ΕΕ τη δική της αναποτελεσματικότητα στη διαχείριση ενός θέματος στο οποίο εμπλέκεται από το 2011.
Η μη τυπική συμφωνία μεταξύ Χαφτάρ και Σάρατζ για την κατάπαυση του πυρός, αφήνει ανοικτά πολλά μέτωπα, όπως για παράδειγμα αυτό της γερμανικής συμμετοχής σε ειρηνευτική δύναμη. Όπως διευκρίνισε ο Γερμανός υπουργός Άμυνας, η ανάπτυξη γερμανικών στρατευμάτων στη Λιβύη μπορεί να γίνει μόνο αν υπάρξει συμφωνία για μόνιμη εκεχειρία. Αυτό διευκολύνει τους χειρισμούς της Γαλλίας.
Η επίσημη παρουσία ξένων στρατευμάτων στο λιβυκό έδαφος για την επιτήρηση της εκεχειρίας και της αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης, δεν συμβαδίζει με τα συμφέροντα του Παρισιού και των άλλων χωρών που στηρίζουν το LNA. Για αυτό αναμένεται ότι οι χώρες αυτές δεν θα κινηθούν προς αυτή τη κατεύθυνση.
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι και το Βερολίνο ήταν μία αντιπαράθεση μεταξύ των στρατηγικών του Μοχάμεντ Μπιν Ζαϊέντ αλ Ναχαγιάν των ΗΑΕ και του Ταγίπ Ερντογάν. Οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Ρωσία θεωρούν ότι ένα «μείγμα» αυτών των στρατηγικών, ίσως να είναι επαρκές για την επίλυση του προβλήματος της Λιβύης. Αν αυτό ισχύει, τότε το ερώτημα θα είναι η δοσολογία αυτού του μείγματος.
