Ποιο θα ήταν το κόστος αποχώρησης της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ;Παύλος Χρήστου

Η «πολιτική ισχύος» κλειστών στρατιωτικοπολιτικών ευρωπαϊκών οργανισμών και οικονομικών συνασπισμών και η είσοδος στο νέο «οιονεί» ψυχρό πόλεμο μέσα στο άγνωστο διεθνές «γίγνεσθαι» ώθησαν νομοτελειακή ασταθή ευρωπαϊκή εκλογή μιας εξοπλισμένης ειρήνης.

Η εξωτερική κρίση του ΝΑΤΟ, η διαφοροποίηση της εσωτερικής δομής του, εκδηλούμενη με ανήσυχη συνεργασία με δυτικές χώρες και αμφισβήτηση από πρώην επιθετικούς ευρωπαϊκούς κύκλους των αμερικανικών θεωριών του «προληπτικού» πολέμου για δημιουργία ευρωπαϊκών πυρηνικών δυνάμεων κρούσης, η απώλεια του στρατηγικού αμερικανικού άτρωτου και ο φόβος του πυρηνικού αδιεξόδου, υπονόμευσαν την πίστη των δυτικοευρωπαϊκών partners στις αμερικανικές εγγυήσεις και οδήγησαν στη συνειδητοποίηση της ανάγκης της ίδιας ευρωπαϊκής ασφάλειας μπροστά στο υπαρκτό ενδεχόμενο ευρωπαϊκού πυρηνικού ολισθήματος σε περίοδο διεθνών κρίσεων.

Η εμφανής παρεμβολή της αδράνειας στις καθολικές διεθνείς σχέσεις δεν πρέπει μόνο να περιορίσει ανεκτικά τις ευρωπαϊκές χώρες στον έλεγχο των κανόνων διεξαγωγής μελλοντικών περιφερειακών συγκρούσεων, αλλά να διερευνηθούν δυνατότητες έμμεσης εγγύησης ειρήνης και ελέγχου του εξωευρωπαϊκού περιβάλλοντος.

Η συλλογική ασφάλεια αποτελεί λύση, αλλά μόνο όταν λειτουργεί στη βάση συλλογικής συναίνεσης και έχουν εξασφαλιστεί μορφές εγγυήσεων πολιτικής βάσης. Εφόσον τα υπάρχοντα και διαμορφούμενα δεδομένα, ευρωπαϊκά και οικουμενικά, δεν κατευθύνονται σε μία συνολική ισορροπία δυνάμεων, αλλά ταλαντεύονται ανάμεσα σε επί μέρους συμφωνίες δύο μερών και τη λογιστική εξισορρόπηση του «δεκαπλασιαστικού ζυγού», η λύση της συνολικής συλλογικής ασφάλειας δεν είναι ούτε δυνατή ούτε κατάλληλη.

Το πιθανότερο αποτέλεσμα που θα προκύψει από τις προσπάθειες για ένα σύστημα συλλογικής ασφάλειας, αν δεν εξασφαλιστούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις, είναι να διαμορφωθούν αμυντικές συμφωνίες σε χαμηλότερα επίπεδα συσχετισμού δυνάμεων. Τα νέα αμυντικά επίπεδα, έστω και αν είναι ενταγμένα σε ένα γενικότερο σύστημα ισορροπίας, δεν μπορούν από μόνα τους να δημιουργήσουν ισχυρές τάσεις για τη διαμόρφωση μίας νέας διεθνούς τάξης που θα εξασφαλίζει την παγκόσμια ειρήνη και θα εγγυάται τα κυριαρχικά δικαιώματα του κάθε λαού.

Η συλλογική συναίνεση προϋποθέτει-προαπαιτεί μία συναίνεση οικονομικής βάσης, ώστε να εξασφαλίζεται η σταθερότητα και η διάρκειά της. Τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο η οικονομική τάξη περιέχει εμφανείς ανισότητες παρά τις όποιες διαρθρωτικές αναπροσαρμογές και τις αμοιβαίες οικονομικές προσεγγίσεις. Δεν μπορεί καν να προβλεφθεί η πιθανότητα δημιουργίας κατάλληλων συνθηκών για διεθνή οικονομική συναίνεση.

Το συνθετικό του προβλήματος της διεθνούς ασφάλειας επιβάλλει πολυσταδιακή διαδικασία που θα αποβλέπει αρχικά στην εξισορρόπηση αντικρουόμενων συμφερόντων και ικανοποίηση της ειρηνικής συνύπαρξης κρατών με αντίθετα πολιτικά συστήματα που αποτελεί και τη μοναδική αποδεκτή μορφή εγγυήσεων πολιτικής βάσης. Για αυτό οι «συμφωνίες αφοπλισμού» δεν πρέπει απλώς να επιδιώκουν τον έλεγχο των κανόνων διεξαγωγής μελλοντικών συγκρούσεων, αλλά να διευρύνουν αποτελεσματικά τις δυνατότητες άμεσων εγγυήσεων ειρήνης σε ευρύτερο επίπεδο. Νέο πλαίσιο επίλυσης διεθνών προβλημάτων μπορεί να υπάρξει μόνο με την ενίσχυση του λειτουργικού ρόλου του ΟΗΕ, ως αποτελεσματικού οργάνου διεθνούς ασφαλείας.

Το ευρωπαϊκό σύστημα που θα εγγυάται την εθνική ανεξαρτησία της χώρας μας πρέπει να είναι ενταγμένο στον ευρύτερο γεωπολιτικό φλοιό της περιοχής, να εξυπηρετεί ευρωπαϊκές ανάγκες και να μην στρέφεται εναντίον άλλης ηπείρου. Κρίνεται απαραίτητη η δημιουργία νέων ευρωπαϊκών σχημάτων συνεργασίας, τα οποία θα διαμορφώσουν πολιτικά σύμφωνα και περιφερειακά καθορισμένα υποσύνολα ασφαλείας σε γεωγραφικές ενότητες και θα αποτελέσουν το εκτελεστικό όργανο της συλλογικής ευρωπαϊκής ασφάλειας, της ανακατάταξης δυνάμεων, της ολοκλήρωσης των διαδικασιών αποαποικιοποίησης και αναμόρφωσης της ευρωπαϊκής πολιτικής ατμόσφαιρας στον διαμορφωμένο και διαμορφούμενο οικουμενικό συσχετισμό δυνάμεων που επιδιώκει το δυναμικό παρεμβατισμό.

Όμως, το ενιαίο σύστημα συλλογικής ευρωπαϊκής ασφάλειας –αποτελεί και ζητούμενο παγκόσμιας ιστορικής σημασία – δεν μπορεί ούτε να σχεδιαστεί «επί χάρτου» εφ’ όσον στην ευρωπαϊκή ήπειρο υπάρχει ισχυρή αμερικανική στρατιωτική παρουσία και λειτουργεί στρατιωτικό σύμφωνο (ΝΑΤΟ), το οποίο πέραν των άλλων έχει δημιουργήσει και αμοιβαία οικονομικά συμφέροντα-ωφελήματα με ευρωπαίους εταίρους.

Η πολυεδρική και ολόπλευρη συνεργασία, οι πολυμερείς και διμερείς συμφωνίες, η αποδοχή των αρχών της εδαφικής ακεραιότητας (μη προβολή εδαφικών αξιώσεων-απαραβίαστο των υπαρχόντων συνόρων) των σχέσεων καλής γειτονίας και συνεργασίας, του ειρηνικού διακανονισμού των διαφορών, του αφοπλισμού, της ισοτιμίας και της αυτοδιάθεσης των κρατών, η απόρριψη της θεωρίας της ειρηνικής εναλλαγής των συνόρων και του «ισοπεδωτικού ευρωπαϊκού συστήματος», θα βοηθήσουν ενεργά στη λύση ιδιόμορφων, πολιτικών, οικονομικών, νομικών, στρατιωτικών προβλημάτων της σύγχρονης, συγκεκριμένης ευρωπαϊκής πραγματικότητας και στη δημιουργία υποχρεώσεων, θα μορφοποιήσουν εναλλακτικούς τρόπους υλοποίησης της αναπτυσσόμενης ροπής διαδικασίας πραγμάτευσης ομαλοποιημένων σχέσεων Ανατολής και Ευρωπαϊκής Δύσης.

Η ταυτόχρονη ενίσχυση του λειτουργικού ρόλου του ΟΗΕ ως αποτελεσματικού οργάνου διεθνούς ασφαλείας, θα τιθασεύσει τις αστάθμητες τάσεις των ευρωπαϊκών γεγονότων και φαινομένων, μειώνοντας τις πιθανές εστίες έναρξης ενός νέου παγκόσμιου πολέμου σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Βρισκόμαστε στο κέντρο της δομολειτουργικής κρίσης συσχετισμού που οδηγεί σε περιορισμένες εναλλακτικές και άμεσες εναλλαγές. Το διεθνές σύστημα φορέων (πολυκεντρισμός) έχει μετασχηματισθεί σε διαπραγματεύσιμο εναλλακτικό παιχνίδι δύο φορέων μη μηδενικού αθροίσματος, οριακής γραμμής (διπολυκεντρισμός) στα πλαίσια της αμερικανορωσικής ανακωχής. Τα εξαρτημένα περιφερειακά αδιάφορα υποσυστήματα ενισχύουν την επιβίωση και επέκταση του συλλογικού δεσμευτικού απέναντι σε κάθε αναμενόμενη εξέλιξη ή απρόβλεπτη συμπεριφορά των τοπικών στάσεων που δρουν ως «simulatiοn» για την τελική στιγμή των υπερεθνικών ομάδων συμφερόντων στο tableau της αλληλοεξόντωσης.

Η απελευθέρωση αντιθέσεων, εντάσεων, συγκρούσεων, αλλαγών και γενικής κινητοποίησης συμφερόντων και λαών, τις οποίες ο Ψυχρός Πόλεμος «κρατούσε» σε ελεγχόμενη κατάσταση σε Ανατολή και Δύση, παρήγαγε και ενεργοποίησε δυνάμεις και πιέσεις στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον της νέας και υπό διαμόρφωση παγκόσμιας τάξης. Η αρχικά φαινομενικά αναδυόμενη μονοπολικότητα, γρήγορα και άτακτα έδωσε τη θέση της σε μια ταχέως αναπτυσσόμενη πολυπολικότητα, της οποίας κύριο γνώρισμα και χαρακτηριστικό είναι ο διπολισμός(;). Παγκόσμιος ή και Παγκοσμιοποιημένος Διπολισμός με πόλους:

• Παγκόσμια αστάθεια(επιδίωξη αστάθειας διά της σταθερότητας ή και της αστάθειας;)-Παγκόσμια σταθερότητα(επιδίωξη σταθερότητας διά της σταθερότητας ή και της αστάθειας;).
• Παγκόσμια πολιτική Ισχύος (δημιουργία-ύπαρξη δυνητικών αντιπάλων)-Παγκόσμια πολιτική Ισορροπίας Δυνάμεων (υπερκέραση ή διεμβολισμός αντιπάλων),
• Επεκτατισμός Αυτοκρατορικής Υπερβολής(επεκτατικός εθνικισμός)-Επεκτατισμός Ασφαλούς Εξουσίας(φιλελεύθερος εθνικισμός),
• Παγκόσμια Διακυβέρνηση-Περιφερειακή Διακυβέρνηση.

Αυτή η ιδιότυπη πολυπολικότητα (κατεύθυνσης δύο πόλων) όπου όλοι συνεργάζονται με όλους αλλά είναι και εναντίον όλων, θα κυριαρχήσει τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα. Στο μεσοδιάστημα αυτό όσοι χαθούνε, χάθηκαν. Συστατικό λοιπόν στοιχείο αυτής της περιόδου θα είναι η προσπάθεια-επιδίωξη για επιβίωση λαών, κρατών συνασπισμών, πολιτισμών, πολιτικών, κοινωνιών, ιδεολογιών, φιλοσοφιών, κοσμοθεωριών και της ανθρώπινης ύπαρξης.

Είναι φανερό ότι για την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας μας πρέπει να προωθηθεί μία γενικότερη ανεξαρτησιακή και αναπτυξιακή πορεία της χώρας μας στα πλαίσια ενός καθεστώτος ολόπλευρου εκδημοκρατισμού. Ρεαλιστικός στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία αυτοτελούς εθνικού συστήματος ασφαλείας, το οποίο να συνδέεται άμεσα με τη περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια, δεδομένου ότι η ασφάλεια κάθε χώρας δεν μπορεί να είναι μόνο εθνική, αλλά και η ανεξαρτησία ενός λαού δεν μπορεί να αφεθεί στους σχεδιασμούς ενός διεθνούς ή περιφερειακού συστήματος ασφάλειας.

Πέρα από τα πολιτικά κίνητρα για την αποχώρηση ή μη της χώρας μας από το ΝΑΤΟ υπάρχουν μια σειρά από τεχνοκρατικά και οικονομικά στοιχεία που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη.

Οι πίνακες που ακολουθούν προσδιορίζουν το οικονομικό κόστος μίας ενδεχόμενης αποχώρησης της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ, καθώς και το κόστος που θα απαιτηθεί για τη δημιουργία ενός αυτοτελούς εθνικού συστήματος ασφαλείας.